
بقــرآن و شــــريعـــت اعتــــــقادش چنان راســـخ كه نقش كالـحجــر بود
چــــو با سررشته و ترتيـب خـو داشت
بـــه نظـــم و نسـق ميلـش بيشــتر بـود
بـــصــبر و اســتــقامت در وظــــايـف نـــــه پنــــداري نظــــير او دگــر بود
ســــفر تا هنـدو و ايران و عــرب كرد كــــه در افغان سفـارت عهـده بـر بود
بـلاي كانسـرش بــــرد از ميان ليــك ز مــدت هــــا گــــرفتـــار شـكر بود
بمــــرگ او چنـــان محـشــر بپــا شد كـــــه حــال زنده از مــرده بتـر بــود
نفس تـــا ميكشـيد اقـران فغــان بــود كسي چشمــي نــديـــد الا كه تر بود
يخن از پنجــه شــور جنــون چـــاك چو
دامــــن آستــين از اشـك تر بود
جهان تاريــك پيـش چشـــم يـــــاران توگويي روز و شـب بي ماه و خـور
بود
همـه آه و همــه اشـــك و همــه ســوز همه شـــور و فغـان بـــــــي اثــــر بـود
شدي با گـريه گـر مقصــود حـــاصــل
توان با اشــك تـر دسـت از مطـــر بـود
كســـي را چــاره جـــز تسـلــــيم نـبود قضا كــرد آنچــه را حكـــم قــدر بــود
نبــــاشد منــــزلـــش جــــاي اقــامـت جهــــــــان بيـــــوفـــــا دار دو در بـود
نمـود او همــه خـــواب و خيــال است وجـودش جملــه اشبــاح و صـــور بـود
كسي را گــــر بود جـــا اوج افــــلاك بــآخــــر در تــه خـــاكــش مقـــر بـود
چــه بنــــدي دل بــدنيـــاي مجــــازي حقيقــت چــون بـــدنيـــاي دگـــر بـود
بر او بخـشودگـــي خـــواهيــم از حــق دعــــــا از سنـت خيــــــر البشــــر بـود
هـمــــــه اولاد او نيـــكــــو عمـــل باد بـر آنان خيــر ســازد آنچـــه شــــر بـود
چنـــان ســـازد مطــــول عمـــر شانــرا كـه عمــر خضـر گويـــي مختصـر بـود
بصبــح جمعـــه لبيـــك اجــل گـفـت نهــم
از سنــــبلـه هــــم از صــــفر بـود
بشصت و پنـج عمــرش يـافـت پـايـان حيــــات
مستعــــارش مخـتصـــر بــود
خـرد شد از پــــي تـاريــــخ فــوتــش كـه چند از گردش شمــس و قمــر بود
بحكــــــم وعــــده لــطف الهــــــــي زبان خــامـــه در نظــــــم گهـــر بــود
(كنــــي بر آصفـــي خلـــد بريـن باز) (بــآسيــب معاصـــــي در حـــذر بود)
1369
1410
در رثاي
محمد عظيم خان اميني
طاقت ز درد
طــاق و دل از غــم دو نيم شد
تا خـــامـه در رثـــاي محـمــد عظيــــم شد
او بــــود
صـاحب همـه اوصـــاف دلپـــذير
اخـــــلاق بـــا وفــات اميـنــــي يتــــيم شد
در طـــول
عمـر كس عمــل منكـرش نديد
در حــق وي شــطارت شيطـــان عقيــم شد
يــك حـرف
بد كسـي نشنــيد از زبـان وي
غمــاز مـــانـــد عـــاطــل و باطـل نميم شد
صــوم و صـلات
بداخل و خارج قضا نكـرد
هـــر جـا سفـــر نمود و بهـــر جــا مقيم شد
پيوستـه از
مقـام ربش داشــت خـوف و بيـم
اميـــدوار خلـــد و نجـــات از جحـــيم شد
در كار دين
و دنيــويـش كــج روي نـــكرد
همــــــواره رهســــپار رۀ مستـقــــــيـم شـد
وي را چـــه
شـد كـز انجمــن ما كـنار رفت
وز جمع ما جـريـــده رفيــــق صمـــــيم شد
از گلشن
زمانه بـه پـرواز شــد چــو رنــــگ
در رهگـــــــذار باد چـــو بــوي نســـيم
شد
خود در جوار رحمت حق جا گرفت و رفت
حال كسانــش از غــــم
هجـــران وخيم شد
اقران و بستگــان و عــــزيـــزان و دوســـتان
در اين بـزرگ غـــايلــه
يكســـر سهــيم شد
از هـــر كنار نــالــــۀ جـــانسـوز سـر كشــيد
در هــــر وثــاق فــرش
ز ماتـــم گليـــم شد
اهلش ز ظــل عاطفه گشتـــند بـــي نصيــب
وان همســـر ضعيفــۀ او
بــــي نـــديـــم شد
بر بنده مي سزد كـــه رضــا بـر قضـــا دهــد
تسليــــــم بــــر
ارادۀ حـكــــم حـكيــم شد
اما قبول طاعت و خــــدمت بخـــالـق است
بايـد كــه ملتجــــي
بحضـــور كـريـــم شد
بايسـت صــبر كـرد كـه تكــرار در كـــتاب
بــر صــابــران بشـــارت
اجـر عظيـــم شـــد
دايم كسـي بـروي جهــان زنـــدگـي نكــرد
گرديد خـاك و پيكـرش عظـم
رميـم شـــد
هـــر ايســــتاده عــاقبـت افتـــاد در نشسـت
هــر پيكـر سليـــم ضعيـف
و سقيــم شـــــد
شـرب اجل نصيـب وضيــع و شـريف بـــود
ايـن شهــد تلــــخ رزق
جهول و فهيـم شـــد
پيـك اجـل به مهــتر و كهـــتر نكـرد رحــم
نـي در ميـان لحـــاظ
رئيس و زعيـــم شــــد
اين مـرگ و مير و دفن و كفـن جاي عبرت است
بـايـد بتــــرس و بيـــم
عـــذاب اليــم شـــد
روز دوشنــبه نــوزدهـم جــدي جـان ســپرد
روحــش بســوي قـدس بسـان
شمـيم شـــد
هــاتف الـف بمــادۀ تــاريـــخ بــر فــــزود
(بـا متقــــين اميــني
مقـــيم نعــــيم شــــد)
(1378 +1 =1379)
در رثاي بي
بي حميرا خواهرم
ملقب به
شيرين جان
الا در پـــردۀ خلقت چـه
اســرار نهـــانـــــي بود
كه اين بود و نبود مـــا
خيـالــي و گمــانـــي بود
حياتش را ممات حايل وجـــودش
بر عدم مايـل
بهستي نيستي قايل چـــه
مـوهـوم آفــرينـــي بود
اگر كوهيست كـــز
طوفان نوح از جا نمي جنبد
به پيش مـــرگ
كاهـــي در كف باد خـزاني بود
شنيدم چشم در پـــوي فـرانسه
از جهـان پـوشـيد
حميرا خواهــرم
آنكـــو بـزرگ خـانــدانـي بود
در اين دنياي غـــربت
با همه رنج و غم و محنت
پيـــام
رحلتش بـــي شبهـه سنـگ آسمانـي بــود
چنــان با
استماع اين خبــر از خـــويشـتن رفتــم
كه گر جــان
از تنـم بيـرون نشـد از ناتـوانـي بود
دريغـا نقـد فــرصت ميـرود
از دست و ما غـافـل
كه با بـرق
و شـرر دور زمــــان را همعـنانـي بـود
بدان سرعت نود سال تمــام
از عمر او بگـذشت
كه گويي مرگ وي با زنـدگانـــي
توامانـي بـود
گـزيد او خود ز امـواج
حـــوادث ساحـل امنــي
نصيـب ما
بگـرداب غــم وي ســـر گـرانـي بـود
زمين و آسمـان از اشـك
و آهـــم در ستوه آمـد
مرا
خــودكار در مرگ عـزيزان نوحه خـــواني بود
حضور دوسـتان در مـــاتمش
پـاداش نيكوئيست
مگــو ابـراز احسـاسـات
رســــم باســتانـي بــود
چنان در پاس حـــرمت جد و جهدُ استواري داشت
كه او را جان و دل همواره وقف جان نثاري بـود
به نيكـويـــي ميان ايــن و آن فـرقي نشــد قـايـل
طـــراز شيوه اش يكسان بعالـــي و بـدانـــي بـود
همــه در راحـت اولاد همـت ميــگمــارد ليــك
از اين فـرزانه زن يكسر كمال جــانفشانــي بــود
سلوك نيـــك طــــي ساليــان عمر بر هـانيسـت
كه وي بالفطرت آگه از رموز زنــدگــانــي بـود
نگويم
از صلات و صوم و قرآن خوانيش حـرفي
كه اخـلاصش بدين و شـرع ارث دودمانــي بـود
كف جود و سخايش خصلت ابـر بهـاري داشت
صــفاي قلــب وي آييــــنه روشــن روانـــي بود
الهي آن خــــدا جــو را بلـطـفـت در شــمار آور
از آنانيـــكه جــاي شان بهشـت جـاودانـــي بـود
خــدايـا در جوار رحمت خــويشت پنـاهــش ده
مكان صالحان گفتــي حـــريــم لامـكانـــي بود
نگهـــــداري بظـل عــاطفـت اولاد و احفــادش
نمرده است آنكه اخـلافـش بقيد زنـدگانــي بـود
عـلاج بيقــراري در مصيبت صبر و تسليــم است
كه حسب الوعده ايزد صابران را پشتيــبانــي بـود
چو بستـند از ازل پيمان مـرگ و زندگـــي باهـم
ز يكسو جان سپاري و ز دگر سو جانستانــي بـود
بصـــبح پنجـشنــــــبه دوازدهـــــــم از مــهِ دوم
وداع آخــر مـرحــــومـــه از اين دار فانـــي بـود
قلم سر داد هاتف از پــــي تاريــخ فوتش گفـت
سر قلم= ق= 100
100+ 1898- 1998 عيسوي
قطعه تاريخ
وفات محمد هاشم خان برادر مرحومم كه همين امروز بساعت سه بجه 25 جنوري سال 1999
عيسوي، هفتم دلو 1377 هجري شمسي و هشتم شوال سال 1319 قمري از آلمان توسط رووف جان
همشيره زاده ام اطلاع داده شد
ز آلمــان هـمچــو رعـد آمــد پيامـي كـه بـــر ما ز آسمــان
انــدوه بـاريــد
كه يكسان ساخت ما را عيش و ماتـم محـــرم
گشـت بـر مــا عشـرت عيــد
هنــوز از حسرت مــرگ دو خـواهــر دل
و جانــم دمـــــي فارغ نگـــرديـد
كــــه بـاز از فــوت جــانــكاه بــرادر دل هاتف بخــون خـويــش غلطـــيد
شرر بـود عمر ايـن دنيا كــه رخشــيد ولي ديگـر نزد سر همچـو خـورشــيد
ز خـضــــرش
آب حيـوانــــي ميســر سكنـــدر را نشد هـر
چنــد كـوشــيد
محمد هاشـــــم آن كـان سخـــاوت بياران
مـال و عمـر خـــويش بخشــيد
كمـــي زان پيش مرد مهــر جــو بـود كه
بــي ياران بحلقش آب خشكــيد
بدورش دوسـتان پــروانه سان جمــع چو
اقماري كه گردد گرد خورشــيد
كشـــاده دسـت و دريا دل بحــــدي كـه
از جـود و كـــرم بـرابـر خنـديـد
چنان بـــي صرفه در مهمــان نــوازي كه
مهمانـش ز بس اعـــزاز شـرميــد
بـه آييــن جـوانمـردي بـــــلاشـــك نظيـرش مـردمـان عصــر كــــم ديـد
عقيـــــــدت مند اجـــداد و نيـاكـان هــوا خـواه مشـاهيـر و صــــــنا ديـد
بـــذوق سجــــده معــــبود دايــــــم جبين عجـــز را بـر خـــاك سايـيـــد
كسان بر
ساز و برگش دو ختند چشم بحرف طــامعان بگــــزيد
تجــــريـد
به تمهيـــدي كــه قــلاشان بچــيدنـد ز خويش و قوم خود عـزلت پسنديـد
بــرنــدان ثروتـش شـد خــوان يغمــا بطـــــراران متاعش عيـش جــــاويـد
نه از لعـــــل لبانـــي شهـد چوشـــيد نه از يــك نار پسـتان شيــر دوشـــيد
نه با يك همنفس گرديد هـم آغوش نـه
از گلـزار حسن كس گلــــي چيد
نه دست انــداخـت ميــنا را بگـــردن نـه روي ساقــــي گلچهـــره بوســيد
پس از يــك عمـر عطش لـذت دهـر
دريغــا جــام تلـــخ مــرگ نـوشــيد
مسلــــــمان صـــبور و پـاكــدل بـود گناهش بخشــــد ايــزد دارم امــــيد
ششــم از جــــدي هفـــتم روز روزه
از اين بيهــوده دنـيا رخـت بـر چـــيد
بجســـتم سال فـوت آغــــه جــان را
خرد گفتا بدون از شـــك و تــرديـد
مرا خون است دل از مـرگش هـاتف
(كـه تنها ماند تنهـــا ديـده پـوشــيد)
(1377 هجري، شمسي)
در وفات
طوبا روشن كه در
آلمان چشم از دنيا پوشيد
در حــق مـا بــاز چـــرخ
فتــــنه پــــر آزار شــد
باز اين هشــيار خواب
كيـــنه جــو بيـــدار شــد
باز از چشـــمان مـا ســر
داد سيـــلاب سرشــك
باز مـژگانهـا
ز فــرط گــريــه ها خــونــبار شــد
باز شور و
نوحـه از چـاك گـــريبان سـر كشــيد
نـالــــه
مجــــنـون وار ســوي گنـــبد دوار شــد
باز از غـــم عقده پيـــــدا
گشـت در راه گلـــــو
در گـــــره
افتـــــادن تـار نفـــس بســــيار شـــد
هان مگر كم بود اين شبـهاي
تاريـــك و ســـياه
كاينقدر ها روز روشـــن
هــم ســـر ما تـار شــد
آتشم بر سر چه ميگويم كه خــاكـــم بـر دهــان
رفت طـوبا جان گلـــيم ماتمش همــــــوار شــد
اين زمان در ماتمــــي بنـــشانـد مـا را آســــمان
كـز غمش تا حشـر عيش مـا قــريـن خــار شــد
با حــيات و عفـت و آداب و خلــق مــــردمــي
نـوجـــوان ما نصيـب خـــــاك آدم خـوار شــد
از گــزنـد دهر طعـــــم
جمله لـــذات جهــان
تلــخ اندر كـام مـا همچـون دهـان مــــــار شــد
رونق گلشن بفصل گل خزان گــــرديـد حيــف
كـز گلستان جهــــان دور آن گـل بيخـــار شــد
قد بلنـــدي داشت با ســرو سهـــي طــوبا ببـــاغ
فاخته كو كو زند كاو خـــارج از گلــــزار شــد
خفت در خواب عدم آن نرگـــس شهــلاي بـاغ
پايــــمال زعفـــران وان عـــارض گلــــنار شــد
الاســف از مــرگ نــاگـــــاه جـــوان نـامــــراد
اينچه بدكـــردار بـود و وينچــه نـاهنـجــار شــد
ميـبرد آنـرا كـه باشــد خـوبـــروي و نيكــــروي
ميكشد وانرا كه خوش رفتار و خوش گفتار شـد
گه چــــراغ بيكســــي از بــاد دامــــن ميـكــشد
گـاه رخـســار يتـــــيم از سيليـش افــــگار شــد
گه از او جمعي بمرگ نوجوان در خـون نشسـت
گه از او خلقـــي بهجـــر دوست ماتمــدار شــد
بر غريـبان وطن ايـن مـرگ آسـان نعمـت اسـت
خوش بحالش ني ببالين ماند و ني بيـــــمار شــد
الغرض
ياراي دعــــوي نيست با بيــــداد دهــــر
در جهـــان پيــر از اين كـار هـا بســـــــيار شــد
رمز
مرگ و زندگــــــي باشد بدست كــردگار
هر كسي در خواب رفت و هـر كسي بيدار شــد
خويشـتن مغلوب و محكـوم اند چرخ و روزگار
باز خـــــود بيچاره نــــتوان داخــل پيــكار شــد
مسلمين را در مصــــيبت چاره صبر است و رضا
از قضا و از قـــــدر كـــي ميــتوان انـــكار شــد
به كه بفـرستـــيم بر روشـــــن دعـــاي مغفــرت
حــــق كند بر وي همان لطفي كه بر اخيار شــد
برد در آغــاز جـــــــوزا ســكتۀ قلبــش ز جــاي
روز يكــشنـــــبه ســـپرد تــــربـت اغـــيار شــد
تـربتش
را احتياجي نيست ديگـــر با چـــــراغ
خود توان شمع مــزار آن شعلـــۀ رخسار شــد
طرح كردم صبحدم تاريـــــخ فـوتش را بــباغ
روي گلها شبنم از بس گريه گـوهــر بار شــد
(در
چمن بشنيدم از بلــــبل صــباح فــوت او)
(1369 هجري، شمسي)
(واي طوبا گفت و انـدر نـالــه هاي زار شــد)
(1410 هجري قمري)
* * *
قطعه در تاريخ وفات محمد باختر
باختر
عمر عـــزيزش وقـف اهل خـــانـه كـرد
دور اين فانوس گشت و خويش را پروانه كرد
مرحبا
مردي كه در هشتاد و يــك سال حـيات
خدمت اهل و عـــيال خـويش را مــردانه كرد
پر
شگفت است عمر سر كردن بنفع ديگـــران
بر محمد آفــرين كاين راه طـــي رنــدانه كرد
گر ببخشد بر نكــو كـاران خـــدا در آخــرت
دعوي غفران وي شــايـد كــه گسـتاخانه كرد
گفت هاتف در پي تاريــــخ دفـن زنـــده يـاد
(تير مه يوم نهــم او جـا بــديـن
ويـــرانه كرد)
(1379)
قطعه در تاريخ وفات حسرت آيات يما تابش
تا چند چـرخ فتـــنه جو بــر مـا ستمــگاري كند
سر بشكـــند دل بشكـــند از بس تـبه كاري كند
غم سر
رود دل خون شود احوال ديگرگون شود
سيل سرشك هامون شود جان نــالـه وزاري كند
آن
مادر دل نــا بجـــا بنشســـته در فـــرش عــزا
گردون چرا دارد روا، كز ديده خـون بـاري كند
فــرزنـد دلبــــند پـدر بـربـود در لمــح بصـــــر
بر گو كه از اين بيشتر ديگــر چــه طـراري كند
از كـــتم بيــــرون آورد بـا نـاز و نعمـت پــرورد
ناگاه بر آن در دانه اش حكــم فنــا جـاري كند
چون او نديدم پاكــدل مستحسن و نيكـو سجـل
نفس دغل از وي خجـل دوري ز بـدكـاري كند
نزدش عطالت عار بود آسـان بر او دشـوار بــود
سرگـرم كسب و كـار بـــود تـا رد بيـكاري كند
اين
داغ فرزند گــــزين در سيــنه هــاي آتشــين
باقي است تا روز پسين گـر صبر هم يـاري كند
در قبـــض يا بسط قضا جانيست بر چـون و چـرا
بــايـد بشــر روي رضــا بـر حضرت بـاري كند
هجو فلـك كـردم خطـا وي باشد عـاجـز مثل ما
محكوم بر حكـــم قضـا دوران به ناچــاري كند
باشد به بار حـــق قريب بر اهل وي بخشـد شكيـب
بر وي خــداوند حسيـب عفـو خطا كـاري كند
وي را پـي تاريخ فوت هاتف بيفــزود و نوشـت
(ديـــدارش ايــزد بر يـما تابـش روا داري
كند)
16+ 1993 =2009 عيسوي تاريخ وفات
در رثاي
مرحوم دكتور علي احمد
وزير اسبق
معارف افغانستان
ز بس شــور
حـوادث گـوش كر شد دو چشمم كور گشت از بسكه
تر شد
مسافـر خــانه دان دنيا كه هـــر كـس رســــــيد امــروز فــردا رهســپر شد
علـــــي
احمـد وزيـــر فحـــل و دانـا ز ننـــگ شبـــهۀ
هستــــي بـــدر شد
كنار ديــده غلطـــان گــوهــري بـود فرو چون اشــك از مــژگـان تـر شد
چو شمع كشـــته چشمم داغ گـرديد فـــــروغ
بينـــش وي از نظــــــر شد
نميدانــــــم
كــه در كشـت نـدامـت چه غيـــــر از دانۀ
اشكـــي ثمــر شد
نه فكـر مال و مكنـت داشـت در سـر نـه
ميلــش در هــواي ســيم و زر شد
بعـهـــد اهتــــمامـش در مــــــعارف بهــار نهـضـت علــــــم و هــــنر شد
چو اســتادان لايــق تـــربيـت يـافـت بـشاگــــــردان تعلــــــم سهلـــتر شد
نبـود ايــن انـكشـــاف اسـان ميســــر كه از پيگــــيري شـام و سحــــر شد
تـدارك يافـت
در هـــر جـا وسـايـل بدانش دســترس بــــي
درد ســر شد
ز فيــــض ابتــــكار ايــن ابــــر مــرد بكـشور علـــم و عــــرفـان بـارور شد
سـواد و فهـــم طــلاب ارتقــا يـافـت مكاتب ضـبط و ربطـش خــوبتــر شد
بــدنيــا علــــم نـافــــع دادش ايــــزد ثــــوابـش تحـفـــــــۀ دار دگـــر شد
سزاوار است بـر تقـديــر و تمجيــــد كــــه اولاد وطــن را راهبــــر شــــد
چنيــن خــدمتگــــــذاران وطـــن را يقيـــــناً خـــــدمتــش زاد ســـفر شد
اگــر عــالـــم بــود وارث نبــــــي را
علــــي احمــد بجنـت مستـــــقر شد
* * *
قطعه تاريخ
وفات نجيبه جوان ناكام
خواهر
عبدالباقي جان طرزي
دو بـاره
دهــر پر آشوب فتـــنه بـرپـا كرد صـداي نـالـه ز دلـــهاي خســته بـالا كرد
ز نوحه گنبد افــــلاك را بشـور انـداخت ز گـريه سيـل فــراوان نصـيـب
دريـا كرد
بــداغهــــاي كهــــن بـاز تـازگــي آورد نمك بزخم جگــر هاي ريش پيــدا
كـرد
نجيبه آن زن معصـوم و پـاك و بـا همـت كه غربتش صفت غيـــرتش دو بـالا
كـرد
بروز شانــــــــزدۀ جــــدي از قضــا او را قدر بـدون مـــرض مبـــتلا
بكــوما كــرد
نشد بسعـــي طبيــبان عـــلاج او هـــيآت نميـــتوان مــرض مــرگ را مـداوا
كــرد
بعصر هفدهم جـــدي ساعـت شـش بــود كه روح مضطربش روي سوي عقـبا كـرد
برنـج فــرقـت فـــرزنــد او فـــــتاد از پــا بسا
كسان كه در اين راه سـر بـسودا كـرد
بمفت
خواريش عادت نبود حتي الـوســع ز دســترنج خودش آب و نـان مهيا كــرد
نداشت فكر تجمل اگــر چـه بــود جـوان بجان ز صبر و قــــناعت لـباس
زيبا كــرد
دري ز روضۀ رضوان كشايد ايــزد پـاك كنون بر او كه در اين خاك تيره ماوا كرد
خـداي از كـــرم خــود بـــر او ببخـشايــد كه ميتوان ز كـريــــم
اينقدر تمـــنا كــرد
ز خامه سال
وفاتش بجست هاتف و گفت
(نجيبه جور فزون ديـده تـرك دنيا كــرد)
(1354
هجري، شمسي)
* * *
در رثاي
جناب غلام فاروق فضلي
بــا هيچكــس عجـــوزۀ
دنــــيا وفــا نـكـــرد
با كس نشد رفيـــق كــه
وي را رهــا نـكـــرد
يك عمـــــر
بست عهـــد محبـت بـايـن و آن
پـايـان كــار آنچـــــه
كنـــد آشــــنا نـكـــرد
ايـن زال پيــــــر همســــفر نيمـــــه راه بــــود
آنگونه همرهي كـه نگــــردد
جــــدا نـكـــرد
از هر كه تـار عمــر بشـد سست طفـــره رفـت
با فضلـــــي هـــم مـوانسـت
ديـــر پـا نـكـــرد
كردند اهتـــــمام طبيــــبان
پـــــــي عـــــلاج
بيچاره بنــده گـان چه
تـوانـد خـــــدا نـكـــرد
اجرش خــــدا دهـد بصــف
بـانــوان كســــي
چون مريـــم حق همســر
خــود را ادا نـكـــرد
در خــدمـت مــــريض بــدارالشــفا
شـــتافـت
در پنـج مـاه محضــــر
شـــوهــر رهـا نـكـــرد
زانـرو كـه بـــود بــر
مــــرض مــوت مبــــتلا
ســودي بــوي تــــداوي
دارالشـــــفا نـكـــرد
بر وي زمـــان مهلـت مــوعــــود
سـر رســــيد
تير اجــل نشــانـــۀ
خــــود را خطــــا نـكـــرد
از وضع نـاگــــوار زمــان
دل گـــرفـــته بــود
چندانكه تنـد رفـت و
نظـــر بـر قــــفا نـكـــرد
در سوگ وي چه اشك كه از ديده هـا نـرفـت
در ماتمش چه نوحه كـــه
يــاران بنــا نــكــرد
خـويشان
ز غم چه جيب و گـريبان نساخت چاك
اقران كــدام جـامــه
كــــه بـر تـن قــبا نـكـــرد
بســـــيار سوگمـــــــــند
نخـــوابــــيد در عــزا
كــم سوگــوار
از خـــور و نـوشـش ابا نـكـــرد
نـور چـــــــــــراغ انجمــن خـــانــــواده
رفـت
قـــوم ار ســــــياه
پــوش بشــــد نـاروا نكـــرد
فضلـــــي تمـــام عمـــر
بـــــياران و دوســــتان
آن شـــــــيوة
وِداد و ســـدادش رهــا نـكـــرد
با همــگنان رويـــه بــاخــــلاص
مـــــي نمــود
يكمـــو در ايـن معـاملــــه
روي و ريــا نـكـــرد
او گويــيا كـــه داشـت ز فطــــرت فـروتـــــني
اندر سرش غــــرور و هـوا
هيـــــچ جـا نـكـــرد
در حـــادثـــات صــــــابــر و وز همـت بلـــــند
جـز بـــر خـــــدا
بهيچكســـــي اتـــكا نـكـــرد
هنــگام پا گـــــــذاري
مهــــمان بـه كلبـــه اش
غفلت ز قـــدر دانــــــي
بـــــي انتــــها نـكـــرد
مرد متين و صـــاحـب
تهـذيـب و نيــــك خــو
بـا همــــدمـان بغيــــــر
وفـــا و صـــفا نـكـــرد
دسـت كشــــاده داشـت
بــداد و دهـش ولـــي
نـادار را ز عنصـــــــــــــــر
دارا ســــوا نـكــرد
در اعتــقاد راســـخ و
پـابـــــند شــــرع و ديــن
ليكــــن تظــاهــــــري
بعبــــا و قبـــــا نـكـــرد
مردن حق است و مــا همــه
منــــقاد ارجعـــــي
گيتي خطـا نــدارد و گــــردون
جــــفا نـكــرد
مومن ز غـم رجوع بصـبر
و شكيـب داشـت
شد طــالب رضــــا گلـــه اي از قضـا نـكـــرد
بايد دگــــر ز مـاتـــم
و شــيون كنار رفـت
زيـــن بيشــتر
بخـويش و بميـت جـفا نـكـــرد
يارب تـويــــي غفـــور
گنــاهــان او ببخش
چــون هيچ بنده نيست
كه سهو و خطا نكــرد
ويــرا كنـــي ز نعمـت
ديــــدار بهـــره ياب
كاو بــي لـقا بهشـت بـريـن
التجـــا نــكــرد
يارب تو اجر و صـبر به
اهلش نصيـب كــن
كاين آه و نـــالــه
سود برفــع بـــلا نـكـــرد
اخـــلاف وي ز آفـت
دوران نـــگـاهـــدار
كاين چرخ دون مضــايقـه
از نـاروا نـكـــرد
چشـم از جـهان در آخـــر
مـــاه اسد ببسـت
تـاخيــــر در بـرابـر
حـكــــم قضـا نـكـــرد
ويرا كـه آب و دانه
بدينسو كشــانــده بــود
جز كاليفـورنيـا دگــــر
آرامـــگـاه نـكـــرد
تابـوت وي بخــاك ســـپردنــد
در ولـــــي
هفــتاد و پنـج بيشـتر
عمـرش بــــقا نـكــرد
هاتف الف فـزود بـــتاريــخ فـوت و گفـت
(بايـد مـــدام فــرامشـش از دعـــا نـكـــرد)
1 + (1380)
= 1381
در رثاي مرحومه صالحه جان
فلـك بـار دگـر بـر مـا جـفا كــرد كه از ما صالحه جان را جـدا كـرد
بمــرگ نيكخويـــي شـــد روا دار بمـا بســيارگـــــردون نـاروا كــرد
چه بيغش بانـويــي كامــل عيــاري كه نتوانـد قلـــم وصفش ادا كــرد
چرا آن گلبن گـل را بـر انـداخـت نگـون
آن قامـت ســرو رسـا كــرد
چـــرا آن كلبــۀ عيـش و نشـاطش بيــاران يكقلـــــم مـاتمسـرا كــرد
ز غم عيش و نشـاط دهـر را تلـــخ بفرزندان
و خــويش و اقـربا كــرد
يكي ز اندوه شد دست و گـريــبان بشيون
پيــرهــن بـر تـن قــبا كــرد
دگر سيلاب اشـك از ديده سر داد كه خود را غرق در اين ماجرا كـرد
اسير حسن خلقـش گشــته بـوديـم چرا يكبارگــــي مـا را رهـا كـــرد
بـدام الفــت وي بســــته بــوديـــم چـرا صياد صــــيدش را يــلا كــرد
نمود و زينتت يــك انجمــن بــود چرا
در خاك جـا زيب النـسا كــرد
بهـــر كــس شــــيوۀ انســانيـت را رعايت از سر صـدق و صــفا كــرد
بحـق دوســـتداران دايــم الــوقـت ز حاتم بيشتر بــــذل و سخــا كــرد
هميـــشه پــاي بنـــــد شــرع انــور اطــاعت
از خــدا و مصطــفا كــرد
اگر گويــم اجــل كار خطــا كــرد خرد گويد قدر گفت و قضــا كـرد
اجـل پـابـند بيــمارو صحـت نيـست ســرطــان را بهــــانـه اطــــبا كـرد
به تن سالم ولــي جـان بـود بـر لـب مـريـض مـوت را نـــتوان دوا كـرد
ز بعـد مــوت همســر زيسـت تنــها
به تنـــهايــــي ادا حــق وفــا كــرد
بهمت ســاز و بــرگ زنـدگـــي را
فــراورده بـحسـب مـــدعــــا كــرد
بعمـر شصـت يـكســــال تــاو بــالا بهــــار آخــــريـن را در قــفا كــرد
كنون بايد زبـان از شكـوه بـر بسـت كه
خالق امر بـر صـبر و رضـا كــرد
بجــاي اضطــــراب و داد و فــريـاد بر او غفران طلب كرد و دعـا كـرد
بحــق نـور چشــــمانـش بــبايسـت تمنا
عمــر و اقــبال از خـــدا كـرد
دوشنبه بيست و چـار از مـاه عقـــرب
روانـش رو ســوي دارالبـــقا كــــرد
* * *
در مرثيۀ
والدۀ خود نوشته است
تــا قــيامـت
نـــرود داغ تــــو از دل مـادر
ايـن گل از سيـنه كـنم دور بمشـكل مـادر
برســد يـا
نـرســـد اشــك بمنـــزل مـادر
ميـروم خــود پيـت انـداخـــته ام دل مـادر
گفتم اين
قافلـۀ اشـك رسـانـد بتـــوانـــم
ميرود تند ولــــي در شــده در گـل مـادر
خرمن هستي من آتش
هجران تو سوخت
نيست جز دانۀ داغـم دگـر حـاصـل مــادر
بخت بيدار
چـو آييــنه بخـواهــم ز خــدا
تا ز يـادت نشـوم يـك مــژه غــافـل مـادر
داغ خم
چشمي خويشـم كه بهنـگام وداع
مـي نشد كــور و تــرا ديـد بمحمـل مـادر
تا بمـردن كف افسوس بسـايـم
بدو دست
كه نماندت ز چه در گـردن حمـايل مـادر
با تو حنظل
بمذاقـم شكـرين بـود اكنــون
شـهد گــرديـده مــرا زهــر هــلاهل مـادر
هست صـــد
بـار شـمار نفســـم آسـانـــتر
زانكه بشمارمت اوصـاف و فضــايل مـادر
بصــداقـت
بـديـانـت بمـــــروت بصــــفا
چونتو كـم بود در اين ملـك ممـاثل مـادر
وصف طـاعـات
و عـبادات تو نـارم بزبان
صفت آن نيست كه شد جزو خصايل مادر
شكر
حـــق را كه گذشته است ترا عمر عزيز
بـاد اي سنـن و ذكــــــر
و نـــوافــل مـادر
بــــودي ثـابـت
قـــدم ـادۀ تسلــيم و نـــياز
كبر و ناز از تو بســي داشت فواصـل مـادر
مال و زر
دادي و گفـتي كه نـيايـد در كار
داشــــتي از پــــــي خيــرات دلايل مـادر
گفتي او را
كــه مگـر قفل دلت بسـته شـده
هر كه مي بسـت درش بر رخ سـايل مـادر
ضرر
از دست و زبان تو نـديـده است كسي
ميــتوان
گفـت تــرا مسلـم كـامـل مـادر
چه شد اكنون كه چنين ساكت وصامت گشتي
خــوش نمـي آمدت از آدم كاهل مـادر
نازم آن
همت عالي كه چو تو در همه عمر
بجـــــز
از كـار نــباشـــد مـــتوسـل مـادر
رنج دلسوزي
و بــي خوابــي شبـهاي دراز
مشكل است از همـه غمـها بمراحل مادر
مگر از فرط
قناعت تـو هـم عنـقا شده يـي
كه نـشانـت
نه بشهر است ونـه منـزل مـادر
كشـتي ما بــدعاي
تـو ز طوفان ميـــرست
بعد از اين
كيست كشد تخـته بساحل مادر
جار قل را
كه بخــوانـد پـــي رفــع جـادو
كـه دمــد
بــر رخ مـــن آيـــۀ باطل مـادر
زخم چشمم
كه نهـــد مـرهم آيـات نظــر
با حســودان
كــه شـــوم باز مــقابـل مادر
تا سرم درد
كند كيسـت شــود سـر بـدلم
چهره گر زرد كــه پرســش
كند از دل مادر
خاطـــــرم هسـت ز رنــجــوري
ايـام شباب
كه تنم ســاخــته بـود
ابـــتر و عـــاطل مـادر
تـا ملبس بصحـت گشـتم
و غـالـب بمـرض
خوانـديــــم سـورۀ
الفتـــح و مــزمــل مادر
عـــــزت و نعمــت بســـيار
بـدادت منـعــم
سبـب آن است كـــه بــودي
مـتوكـل مـادر
زندگي مشكل محض است چـه كوته چه دراز
گـر بعـزت گــذرد حـل شده مشــكل مـادر
نزد
من مـي نشود دفـــتر اوصــاف تـو طــي
ميكشــــد نــامـــۀ مـن سـر بـر سـايـل مــادر
بهــتر آنسـت كـه دستـــي بــدعــا بـــردارم
لــطف حــق بـاد بــاحوال تـو شــامـل مـادر
در لحـد بـاز بـرويـت بـــود ابــواب بهشـت
همـچـو در هـاي كـرم بــر رخ سـايـل مـادر
پــرتـــو خُلــــد شبســتان تـو روشن ســازد
مـثل خــورشـــيد كــه از روزن منــزل مـادر
هـــم تــگ آب روان پيــش نكـير و منـكـر
يـا ربـت بـاد زبـــان جــــاري و قـايـل مـادر
آنچــــه در بارۀ توحــيد و شـهادت پـرسـند
بي درنـــگ از تـو بـود حــــل مسـايل مـادر
بشـــمارنـدت در بـارگــــــه رد و قــــــبول
بطفـــــيل كـــــرمـش بنــــدۀ مقــــبل مـادر
باد در ســــايــــۀ ابـــر كــــرم رب غــــفور
تــاب خـــورشيد قـيامت ز تـو زايل مـادر
از
صراطت گـــذرانند چــــو برق خـاطف
بــــــه بهشتت ببرند آنــي و عـاجـل مـادر
گفت
هاتف بحـــــساب قمـري و شمسي
كــــــه ز دنيا بچـه سالـي شده راحل مـادر
(لطف حــــــق شامل احـوال تو وافر بادا)
(1345 هجري، شمسي)
(كــــه ز ديدار مرامت كني حاصل مادر)
(1386 هجري، قمري)
* * *
در رثاي
مرحوم دكتور عبدالحق خان هادي
واحســرتـا ز عشــــوۀ
دنـياي فتــــنه گــر
همچون شرر
رمنده بيــك لمحـــۀ بصـــر
سر تا بپاش جملــه بـر
انــداز كـــرده انـد
از وي نديـده
هيچكســـي خيــر غيــر شر
دارد ز كـام در بغــل
ايـن دلفـــريب گــل
يعني كه انس و قـرب بـوي
بـوده دردســر
هرگز نداشت رحم رهــي
در سرشت وي
ســوزد در آتش ستمش
جنس خشك و تر
آه تظـلــم ار بــرســانـــــي بــر آســــمان
در سمع استـغاثـۀ تـو گـــوش اوست كــر
او بار نيمه راه و رفيقــــي
است بيــــوفـــا
با كس بسر نميبرد اين
شمــع تـا سحـــــر
دكتـــور پـاك طينــت مـا را امـان نـــداد
دردم بشــد ز محضـــر يــاران بـــرون در
گشتيم در رثاي اسفـــناك
آن عــــزيـــز
گريان و اشكبار و عزادار و نــوحــه گــر
در آتش فــراق كــباب
اسـت همسـرش
آنكو نداشت الفت شان هيــچ حــد و مـر
اســـباط نــور ديـده
و احـــفاد لخـت دل
بر سر زنند دست كه گشتـــيم بــــي پـدر
دختر تمام روز لب خشـــك
و چشــم تـر
خواهر حرام ساخته بر خويش خواب خور
از آه و ناله جيب و گــريبان دريــده است
هاتف كه بــود مـونـس وي از دم صـــغر
ميـديـدمـش بـآنهــــمه
آداب فـاضـــــله
در شبهه مي شدم كه فرشـته
است يـا بـشر
خار غم وفــات چـــنان
همـــدم شخيـص
چون خنجري زده است مرا زخم بر جگر
از دل چو بــرق آه كشـــيدنـد
دوســــتان
بـاران اشــك تيـــز شــد
از ديـدگـان تـر
في الجمله بستـگان همه زايـن رويـداد بـد
هم داغ بر دلند و هم هستند خون جـگـــر
اما چو چرخ گردش اين نيلگــون فلـــك
في الحال نيست در گـــــرو قدرت بشـــر
بايد كه طي كنـــيم
همه زود يا كـــه ديـر
هر يك بقدر قسمت خـود
شام يا سحـــر
تعيين صبح و شام اجـــل ميكــــند قضـــا
تقســـيم جـام روز ازل
ميكــند قــدر
بي خواست ايزدي نتــوان
زيسـت ديـر تـر
بي حكم ايـزدي نتـوان زود جان بدر
دكتور مـا بحكـــــم
قضــا رفت از جــهان
بيفايده است ضجرت و فريـاد بيشــتر
نبود مجال چـون و چــرا
در رضـــاي حـق
در اين خصوص نيست روا بوك يا مگر
گوييم شكر حضـرت حـق كـان فقـيد مـا
پرهيزگار بود و خوش اخلاق و خوش سـير
صوم و صلات و خير و
زكاتش بوفق شـرع
عــــلاقـه منــــد حـب
خــــــدا و پـيامبـــر
مهمان نواز و قتدر شــناســــــي
بمـــــثل او
ني
آمده نه رفتــه از ايـن خــــــــانــۀ دو در
وي داشت در معـانــــــي
قــرآن تتبــــعات
در اين جهات بـوده بســـي داعــــي نظـــــر
در شعر نيز صـاحـب ذوق
و قـريحــــه بـود
ميبود
بي هراس در اين بحــــر غـوطـــه ور
هادي كه داشت بهرۀ
كافي ز علــم و فضـل
ميراند
رخش دانش خـــود را به بـــوم و بـر
تحصيل عاليــــش بفــــنون طــــبابـت است
مرحوم داشـته يـد طــــولا در ايـن هــــــنر
گاهـــي مـــدير صحــــيه
و گـاه سـرطبيـب
در
اكثــري بــــلاد وطــن بـود عهــــده بـر
خدمتگذار مردم خــود بـود
جملـــه عمـــر
همواره در دهات و قــري داشــــتي سفــــر
گاهي سفـــر بغـور و بـدخشـان
و نيــــمروز
گاهي
تـگاب و جــاجــي و شـنوار تا كــنر
در ديـدن مـريـــض و مـــداواي
مــردمش
دشواريـــي نـداشت بـر او كـوه يـا كـــمر
بـا عاطفـت طبيــب به
بيچــاره و غــــريب
كـم ديــده ام بعــمر درازاي بـــــي ثــــمر
زانجـا كــه اين مصيبت
جـانـــكاه قــوم را
ني زر معالج است و نه هـم زور چاره گــر
هر زنده را بروي جهـان مرگ در قـفاست
آخر
بزهـر ميشود آگنـــده ايـن شـكـــــر
خبط و خطاش عفو كــند
ايـــزد غـفـــور
بر
حال وي بيفـگـــند از مـرحمـت نظــــر
او راز روي لـــطف پـزيـرد
بقــرب خــود
از
بندگان صـالح خـويشـش كــند شــــمر
بر باز مانـــدگان بـدهـد
صـــبر و موهبـت
وانان
بمهر حفــظ كـــند از شــر و ضـــرر
روز سه شنبه سي و يك حوت رخت بست
تاريخ
مينوشت قلــم صفحـــه شـد كــــدر
داريم (بي گزاف و
زياده) ز حـــق اميــــد
(147)
(مينو
طبيب حــــاذق مـــا را بــــود مــقر)
(1532- 147= 1385) هجري، شمسي
در رثاي
مرحوم عبدالعزيز جان
ملقب به
آغا جان
جهان را خصـــلتش
رنج است و آزار ز جـــور هرگــز نگــردد
دست بردار
كـــدامـــين روز روشــن بــود مـا را كـه تـاريـكــش نســـازد با شـب تـار
شب وصلـــي
نشــد بـر كـس ميســر كه مـرغــان چمــن نـكشـود
منـــقار
گهـــي در خاك غلطــانـد نـهالــــي گهي
پـي مينـــمايـد نخــــل پــر بـار
از او انـدر دل هـــر لالـــه داغ اسـت وز او در پهلوي هــر گــل دمـد خـار
بنفسـج را بـگـــردانـد ســـــيه پـوش بــرون ســازد ز تـن رخـت سپـــيدار
فلك طراح نقش هفت رنـگ اسـت طلسمي
سازد هــر ساعـت فسونــكار
مگـــر محـــرومــــي اقبال كـم بـود كه هـي بـــر مـا روا مـــي دارد ادبـار
نشــد از روي ما خشك اشك دوشـين كه باز از گريه
مژگانهاست خـونــبار
عزيزي از صـف يـاران بــرون كـرد كـه
نتــوان شــد بـــديـل او پـديـدار
نكـو بـودش
ز بس گفــتار و كـردار كـرام الـكـاتبــين
را سـاخـت بيـكار
بجلــوت همچــو رنــــدان معــاشـر بخلــوت
صــاحـب تهلــيل و اذكـار
چنان خوش اختلاط و گرم صحبـت كه
گفتي عمر طـــي كـــرده بدربـار
ضميرش عاري
از هرغل و غش بـود كه از روي و ريا مـــي
آمـدش عــار
نـزاكـت هـاي او مطـــبوع خـاطـــر چو
بـوي دلفــريـب گـل ز گلـــزار
نجــابـت بـوده جــــزو فطــرت وي شرافت
ظاهـــر از رفتــار و هنجــــار
ظريف و خوش
لباس و خوش سليقه نظــافـت از ســـراپـايـش
نمــــو دار
ملايك ســيرت
و زيبـــنده صـورت خليق وصــــالـح و شـايســته
اطـــوار
همه اوصــاف او گــر باز گــويــــم نه
در دفتــر بگنجــد نــــي بطــومـار
غرض آنـدوست مـرد با صفـت بـود اگـــر
كــم گفـــته ام بسـيار بشــمار
بمـــرگ نـاگهـــان وي ز حســـرت جگـــر
هـا پـاره ودلهــا شـد افـگـار
جهان در چشم ياران گشت تاريـك كه
آن فرزانه غـــايـب شـد ز انظــار
همه در گـــريـه و مـاتــــم نشستــند ز هـجــرانش بـه اشـك و نـالــه زار
حيـات
اينجهـان تنـها دو روز اسـت بـدنيــا
دل مبنـــد اي مـرد هشــــــيار
گذشت هفتادو پنج از سـال عمــرش بنــاز
و نعـمـت و اعــــزاز بســـــــيار
وليكـن عــاقبـت در حــال هجـــرت سراغش
كرد اين مـرگ جهانخـــوار
نصيبش ســاخت ايـزد مــرگ آسـان كــه
ني بستر شد و نــــي ديـر بيــمار
اجـل كــردش دچـــار سكــتۀ قلـب علاجش
بـر طبيــبان گشـت دشــوار
بـه بيست و پنجمـين از مــاه پنجـــم سپردندش بخـــاك تيـــــره و تـــار
شنيد ستم بدين تنگــي تـو اي قـــبر
گلستانــــي بــر اخيـار و بــر ابـــرار
عـزيز مـا هــم از آن مـومنـان اسـت بر
او از خلــد بـكشــا درب گلـــزار
الهي در طـــريــق حشــر و نشــرت ره دشـــوار بـر وي ســـاز همــــوار
چو تابد آفــــتاب حشـــر بــــر وي كنـي از ابـر احســــان سـايـه ايـــثار
بميزان خير و شر را چون بسنجــــند ثواب وي گــران سازي بمقــــــدار
بهنگام گــذشـــتن از صــــراطــش دهي
چون برق خاطف پاي رفــــتار
چو در محشر ببندد نيك و بد صف كني
محشورش انـدر جمــع اخــيار
چو رو ها روشن و تاريـك گــردند ورا سـازي سپــــيد و تــازه رخســار
خطايش پوش وعـصيانش ببخـشاي كــه هســـتي ايــزد ســتار و غـــفار
بقـرب رحمت خــود كـن مـقامش كـه باشد تــا ابـد در عيـش سـرشـار
كسانـش را بـــده صــبر جمـيلـــي كــه اجـرش در كتاب آمد بتكــرار
مصيبت چـارۀ ديگـــــــر نــــدارد علاج
آن هـمين صـبر است نـاچـار
عبادت را تويـــي حافــظ الهــــي ز
آفـت اهـل و اولادش نگهــــدار
پي تاريخ فوت هاتف دعــا گفـت
(كه يارب سر فرازش كـن بديدار)
1377 هجري، شمسي
خاك سپاري و كتبيۀ تربت صالحه نصير
ايخـاك پاك گر چه سياهـي برنگ قيـر با
هيچكس نـبوده تـرا كيــنه در ضمــير
آغـوش تـوست بـاز بــروي شـه و گــدا يكسان
بود بمحضــر تو منعــم و فقـــير
رفــــتار تـوست تابـــع اعمال بـــندگـان بر صالحان جنانــي و بر
طالحـان سعـــير
با آنكـه بنـدگان خــدا را ز روي عـجـــز دايـم
بــود ثـواب قلـــيل و گـــنه كثــير
كد بانويـي كه با تو شد همداستان كـنون با
اين و آن بصدق و صـفا بود بــي نظــير
منـقاد شـرع و پيرو ديـن وكــتاب
حـــق بـا همگـــــنان رويـۀ او بـود دلپـــــذيــر
دست كسان گـرفت بجـود و سـخا مدام اكنون تو هم بلطف خـدا دست او بگـير
دربــي بـوي ز جنـت فـــردوس باز كـن بـر
وي بسـاز تخـــتۀ تـابــوت را ســريـر
در روز جمعـه هفتۀ آخــــر ز ماه هشت وي را در اين مغاك ســــپردند
نـاگـزيـر
هاتف چو سال فوت رقم بست گفت يا اله
(رشك ارم نمـا لحــــد صـــالحه نصـــير)
(1378 هجري، شمسي)
* * *
براي لوحه
سنگ مرحومه قدسيه جان كريمي نوابي
تا قــــيامـت نبــــرد داغ تــو از دل مــادر اين
گل از سينه كـنم دور بمشـكل مــادر
خرمن هستي وي آتش هجران توسوخت غير داغ تـو نـدارددگــر حــاصــل مــادر
روز يكشنبه
كه نهــــم ز مــه يـازده بــود داد از دست جگر گوشه خوشـگل، مـادر
چو برآمد پـــــي تاريخ قلـم بست رقـــم
(در جنان مي طلـبد بهر تو منـــزل مــادر)
9 - (1388=
1379)
در رثاي
محمد سرور «سرور»
دردا كه عــزيز مـا محمــد ســرور زين
دار دو در نمود آهنـگ سفـر
يكموي نكرد
سود هر چنـد شـدند از گريه و نالـه دوسـتان
كور و كر
يكــروز بشـر غنــوده بر بـالش نـاز روز
دگرش بخــاك باشـد بســـتر
او مرد خدا
جوي و خدا ترسي بود همواره ز مُنكــرو
مفـاسـد بحــذر
محسوب ز نيـكان بشود در محشـر سيراب
كنــندش ز زلال كــوثـــر
دربي برخش گشاده بادا از بهشت باشد لحـدش تا به ابـد تــازه و تـر
در رثاي
مظلمومه ناديه انجمن
شاعرۀ
معاصر هرات
چراست
ساز طرب طرف ما و من خاموش
كه گشته نـاديه آن شمــع انجمـن خاموش
نشسـته گلشنـــيان ادب به حســرت و داغ
كه هست بلبل خوشخوان اينچمن خاموش
مگو
نداشت نصيــــبي ز صــــبر ايـوبــــي
كه بود ناديه با درد و سوخــتن خـــامـوش
ز ضرب و شتم نميكـــرد هيــچ فــريـادي
صـداي لطمه بلـــند و ورا دهـن خـامـوش
بچنگ
مرد ستم پيشه زن چــه بـايـد كــرد
پري به عنف بود نـزد اهـــرمـن خــامـوش
ز دست شوهر بد هـي صداي زن بـالاسـت
چه وقت ميشود اين شــيوۀ كهن خـامـوش
مگـر كـه قـــتل زن بــــي گــنه روا باشــد
عقب گـــراست در اين موقف خشن خاموش
بودبحكـــــم
مسـاوات شكـــوه دور نهــند
كنند زيست هماهنـگ مرد و زن خـامـوش
نهـيق ســـامعـــه آزار زن ستــــــــــيزي را
نميكندبجز از جنـگ تـن به تـن خـامـوش
شهــيد ناديه بگــــرفت جــا بـه دار قـــرار
جو بوي غاليـــه در نـافـۀ خـــتن خـامـوش
ز جهل مشتعل است اين همـه فسـاد هاتف
چرا نميشود از بـاد علـــم و فـن خـــامـوش
در رثاي
استاد امير محمد فقير زاده
الا غافل چه نالي از جهـان و فتـــنه و كينــش
كه وي را
بيوفايي هاست اندر كيش و آيينش
ز بد رفتاري چرخ فلك
كمتر شـكايت كـن
كه اين شطرنج باز پير
كجـرو بوده فــرزينش
مرا در زندگي از خواب غفلت نيست بيداري
فلك هم بر نگردد هرگــز
از كردار ديرينش
چو با انفاذ فرمان قضا اونيـــز محكـــوم است
بدين تقريب
شايان نيست بفرستــيم نفرينش
در اين گلشن مقدم بر گــل
زيــبا رسـد آفت
اجـل را
آفريـن خوانيم با آن دست گلچينش
ز تبعـــيد وطن تـا دوري از يـاران و همسالان
بمن
رفت آنقدر جوري كه نتـوان كرد تخمينش
بلاي غربت
و مرگ عـزيـزان حسـرت ديـدار
نگنــجد در
پـــريشــاني بصد دفـتر مضامينش
گهي سوزم گهي دردم گهي
آهم گهي اشكم
چو
صبرم نيست يارب با جنون بخـشاي تسكينش
امير محمــــد فقيــر
زاده يكي از نيكمردان بود
كه من خود عاجزم از عهـده توصيف و تحسينش
مگـــــر پيــري از او
بــربـود نيـروي جـواني را
كه
همچـون موم شـد پيش اجل آنجسـم روييـنش
مسمـــي با اميــر و
ليـك در معني فقيـــري بود
كه گه گه سنگ مي شد آب
از مقدار تمكينش
گر او را معـــــدن
صدق و صفا گوييم جا دارد
كه
ازفطرت عجين گرديده بود اين وصـف در طيــنش
تمام عمر بــوداز حرص
مـــال و جـاه مستغـــني
كه گنج بـي زوالـي از
قـناعت داشت تضميـنش
بهرمنوال وي خوش طبع و خوش
بر خورد حالت داشت
نميـديدنـد يــاران هيـچ
روزي بـر جبين چيـنش
تواضع در جــواني از
تجـمل بــي نيــازش كــرد
نپوشيدي ســر و تـن بـا
لباس شوخ و رنـگينش
دل وي را سلوك بــاغ
عرفان بــرده بـود از كـف
دران گلشن نظر مي دوخت از ديوار و پر چينش
دچـار حسـرت و افسـوس گـرديــدم ز مرگ وي
بحــال بيكســــي با جـانســپاريــــهاي مسـكينش
بصنعت هـاي زيـــبا آنقــدر مشتاق و راغب بــود
كه گويـــي بـرده باشـــد ره بميــنا خـانــۀ چيـنش
برسامــي و نقــاشـي مپــرس از ذوق سـرشــارش
كـه سـاعت ها شـدي مشغـول در تــذهيب و تزيينش
كه گفتي در جهان كـم بود شغلـــي بهـتر از اينـش
گر
استادي خيالـي را نمـودي فــي المــثل سـرگـم
شنيدي گـــر ز ضبــط الصــوت آواز كــلاسيكـي
اگـر از مـكتبش حـــرفـــي زدي ميكــرد تعييــنش
نه تنــها در شــناس هــر خــيال و راگ وارد بـــود
كه من در شـكل كـردن هــم نـديـدم ثاني اثنيـنش(1)
غرض اوخويشتن هم خـوشـنوايــي داشـت بـايـاران
فــرامـوشـــم نگـــردد آن تـر نمـهاي شيــــــرينش
بخطاطـــي ز استعــــداد شـــايــان بــود اســــتادي
كه شاگردان گرفتي سر خطــي از كلـــك زرينـش
همه اقسام خط را خوشنمـود و خـوشنـــما بنــوشت
ز ثلــث و نسـخ و تعلــــــيق و مــناشيـــر فــرامينش
ز ميلانهاي ديگـــر در جوانـــــي سـاخت فـارغــبال
شـنا و پهلــوانــــي ايــن دو ورزش هـاي سنـگينش
كم از بســــيار شـــرح
زنــــدگـانيـــهاي او گفــتي
بيا و گريـه كـن در مــــاتــم
تـكفـــين و تـدفينش
در آن كابل كــــه با ظلــم تبه كاران و بد خــواهان
بلا ميـــبارد
از بــام و در و ديـــــوار و كلـــكـينش
ز جمع مـــردم جـان بـر
لـب و از خــويشـتن رفــته
كه تلقين كـرد وقت نزع
و چون خواندند ياسينش
سرش در بـالش نــــاز
هـــنر در زنــدگــــي ننــهاد
كنون دارد تماشـايـــي
كــه از خشت است بالينش
از او جز راستي بـــا خـالـق و بـا خلـق كـــم ديــدم
خـــداوندا ببخشـايش كـه صــادق بــود در دينش
بتاريـــخ وفــات او زدم انــديشـــه بنـوشــــــتم
(نصيب او بهشت پــاك باد و گــــويــم آمينش)
اميـد دوســتان پيــغام هـاتف را بـايمــن گـــوي
كـه در اين ماجــرا ايمن مــباش از قلب خونينش
1374 هـ ش
(1)
تبصره: از مصرع بين القوسين تاريخ وفات مرحوم
ابجد مي برآيد.
در كتيبۀ
آرامگاه مرحوم محمد سرور سرور،
فرزند محمد
صديق خان
محمـــد ســـرور آن انســان لايــق مسلمـــــان
عقـــيدتمــند صـــادق
به هفتاد و چـهارم ســـال عمــرش اجل
بر زندگـــي گــرديـد فـايــق
دو ثلث از
ماه بهمن منقضـــي بـود كه رزقش قطع شد
از ســوي رازق
ز هاتف سال
فوتش خواستم گفت (ببين دل كــند سرور
از خـــلايق)
1387 هجري شمسي
در رثاي
محمد اسحاق خان شوهر آيسه جان
درد از شگفت كار ايــن كهـــنه رواق گه طاق كند جفت
وگـهي جفتي طاق
اين شـور فگــن به تلخــكامـــي مـا را همــواره دهــد زهــر بجــاي تـربـاق
گه كوكب رخشـنده بپـوشــد بظـــلام گه ماه جهــانــتاب بگـــيرد بمحـــاق
يك خاطــــر شادمان نه بيـــني در وي از شرق بغرب و چين و ماچين و عراق
كـــرده غــــــم و انــدوه نصيـب آدم درداست و را شيوه ورنـج است سـياق
گه سوخته مادر و پـدر ز آتش هجـــر گاهي
زن و فــرزنـد در انـدوه فـــراق
باشد بيقين سـر خــــط تسليـمـــي مـا هر صفحه كه ميزند قلــم ايـن مشــاق
مشتي زن و فرزند كند بـي ســرپـوش شـيرازۀ
خـــانـــــــواده ســـازد اوراق
بر روي يكـي ز كيـن نــوازد سيلــــي بر پيكـر وان دگــر بكــوبـد شــــلاق
هوشدار اميــــد زنـده مــانـدن نكــني كاين زنـدگيـت بمـــرگ داردميــثاق
اين يـك ز يبوسـت گلــويش بفــواق از وسوسه وان دگــر گـــرفـتار مــراق
تقــديـر بــراي حيــــدري بـود چنــين در شيون و در شكــوه نشــايـد اغــراق
با خنجــر بيــــداد فـــرومـايــه كســان غلطيد بخون از رگ گــردن تـا ســـاق
اميد كـــه باز مـانــــدگــانـش بكـــرم درحفظ خودش نــــگاه دارد خــــلاق
با معصيتش غـــــريــق رحمـت ســازد روزي
كـندش بهشـت خــــود را رزاق
يارب توبدو حـــــظ ونصيبي بخشـــي چندانكــه بديدار تــو بـاشـــد مشــتاق
يكشنــــبه و نــوزده از جمـــادالاخـــر روح از تـن حيــــدري جسـت فــــراق
اوبود متين و قانـــــع و گـــوشــه نشين خوش مشرب و متصف بحسن اخــلاق
در عين نشاط عمر و سـن چهل و هشت بگرفت
در اين مغــاك تـاريـك وثـاق
تاريخ وفــاتش از خــــــرد پــرســــيدم (گفتا كــه شهــيد شد محمــد اسحـاق)
(1411 هجري، قمري)
بد صحنه بود مـــرگ عــزيــزان هـاتف
بر طاقت هــا تحملـــش باشــد طــــاق
براي لوحه
سنگ رابعه فتاح
ملقب به بي
بي شيرين
بي بـي شـيرين صـاحب طبـع لـطيف وضع
وي سنگين ولي پيكـر ضـعيف
در خلال عمــر
هـا صيف و خـريف كس از او نشنيده يك حرف سخيف
صبر ايوبـــي خــــدايـش داده بــود مي نبودش درشكيـــبايـــي حـريف
با صلات وصـوم دايــــم پـاي بنـــد از
دل و جـــــان پيــرو دين حنيــف
بوده وي افـــزونتـــر از هفــتادســال با يــــگانه همســـرش يـار و حلـيف
غرق رحمت ســـازدش آمــرزگــار در
لحد باشـد بـه نيـــكان همـرديف
ســـوم از مـــــــاه جمــــادي الاول تــرك دنيـــا گفـت آنمــام عفيـف
سال فوتش از خــرد جســتم نـوشت
(بود بانــو رابعــــه فـــتاح شــريف)
1328 هجري
قمري
در رثاي
مرحوم عمر سليمانخيل فرزند برومند
جناب جنرال محمد اكبر سليمانخيل
دريــغ و درد كــــه دوران عمـر سليــمانخيـل
شباب عمــــر بسر نــا رسانــده بـرد بخـــاك
جـــــوان حايز اخـلاق نيك و علم و كمـــال
بكار ديــــن و وطـــن صاحب حس و ادراك
وجـودش از همــه الــــواث دنيــــوي شســته
دل از غـبار كـــدورت بســان آييـــــنه پــاك
چو
داشت غيرت ديــــدار اهـــل بيـت بســــر
نكــرد در سفــري بـس دراز بيــــم هــــلاك
ثنـــا بـــه شخصيـت ارجمـــــند اوسـت ســزا
براي صلۀ رحــم از خطــــر نبـــودش بـــاك
به آفت سرطــان عمر پنجـــه دهــــم ميـــزان
سپرد جان عـــزيـــزش بخـــالـــق افـــــلاك
غريو گــــريـــه و افغـــــان دوســـــتدارانـش
ز ديده ها همه خون ريخت سينه ها شد چاك
وليك چاره نداريـــم غيــــر صــــبر و رضـــا
اگـر چـه نـوحـه رسانيـم از سمــك بســماك
شويــــم طــــالب غفـــران وي ز رب غفــور
بعفو معصيتش خـــرمـن اسـت يـا خــاشــاك
خـــدا نـگاه كـــــند بـاز مــانـــــدگــانـش را
ز حـادثــات زمـــان وز وقــايــــع غمــــناك
بسال
رحلت آن پـاكـــــدل نــوشـت هـــاتف
(بر او بهشـت بـريـن داده صـاحـب امـــلاك)
(1380 هجري، شمسي)
* * *
اين نسخه
شعريست كه در سال (1332) در مراسم
گل گذاري
بر مزار استاد سخن ملك الشعراء قاري سروده است
شايســــــتۀ نثــــار
نــــــدارد بــــهار گــل
تا ميفشاند بر سـر خـــاكـت
هـــــزار گـــل
دلهـاي داغــــــــدار
فـــزونسـت در غمـت
زين لاله هـــا نهـــــيم
تــرا بـر مـــزارگــل
رنگين شده است هر سر مژگانم از سرشك
بر تربت توميكـــــــندامـــروز
خـــار گــل
شبنم گهـر نبســـته بـه
گلبــــرگ نـازكـش
اشكست و در عزاي توبگـريسـت
زار گــل
امروز فـرش مـــرقـــد
پـــاك تــو ميــشود
از گل گــذاري تـوگـــرفـت
اعتـــبار گــل
نقشست بر نگـــين جهــان
فهـــم و دانشـت
نــامـت نميــــــشود
ز دل روزگــــار گــل
اين چند گل به تربتت
افسردنيسـت ليــــك
در سينه هــاسـت تــازه
تـــرا يـادگـار گــل
هاتف ز فيـض رحمـت ايــزد ببــاغ خلــــد
در گلشني كه طرح كـــند
نــوبهـــار گـــل
بيـــند تــرا ز غنچــــــۀ بشگفـــــــتۀ مـــراد
بر سر گل و بدست گـل و
دركنــــار گـــل
* * *
بر لوحه سنگ جوان ناكام
نجيب الله جان هيكل
جواني رخت بست از دار مهـمـل كه
عيش بستگانرا ساخت مخـتل
ز شهد
زندگانــتي كــم چشـيده اجل بر وي
بنوشانيــــد حنـــظل
بآداب و سنـن بســـيار پــابنــــد ز
همزادان بحسن خلـق افضـــل
نبرده كـام دل از حجلـــۀ عيـش بر
اوكنج لحد گرديـد مــدخــل
سه نورالعينش ز آسيب يتيـــمي كنون بيبهره اند از خــواب مخمل
به هشت تير مه در نـور بســــتان بشد
بر تربت وي شمـع مشـــعل
پي تاريــخ كــــردم آرزويــــي (بجنت
رفت نجيب الله هيــــكل)
(1381 هجري، شمسي)
در رثاي
مرحوم مغفور عبدالرحيم غفورزي
فغان از جـورچـــرخ و كــيد ايام دريــغ
از حــادثـات نـابهنگــــام
چه بايد
نام كـرد اينـزنـدگـــي را كـه آغازش
نداند كس ز انجــام
پـي درك سـوال
زنــــدگـانـــي بسي از عاقلان گرديده سـرســام
اقامت گو مخـواه از عمر كـوتـاه نمي
گيرد گـره اين رشــتۀ خــام
سحر فرصت شرر چون خندۀگل شبش
طولاني ودلگــير وظـــلام
سر شب تا
سحر غم هاي غــربت پيام مرگ و مير از
صبــح تا شـام
ظهور مرگ هــر آنــــي مجسـم خيال
زندگــي اضـغاث و احـلام
غفور زي شد تلـف با همـرهانش وطن
زخم دگـر خـورده بر اندام
اگر با فتـنه گردون همـنوا نيسـت كـرا
يارا كــه در ره گســترد دام
دگر در محضــر
اجـلاس يــونـو كه طشـت دشمنان انـدازد
از بـام
حـــضــور عسكـــر بيـگانگان را كه
ثابت ميكـند در جنـگ اقـوام
در اجلاس
ملـل آصف علــي را كـه خجلت ميـدهد بـا
منطق تـام
در اين ماتم اگر دستي دخيل است بر آن آدم كشـان تلـعين
ودشـنام
تفو بر ماجـــرا
جـــويــانـه رفتـار بدا بر نـاجــــوان
مــردانـه اقـدام
بلي اوداشت
طرح لـويـه جـرگـه كزانقــدرت طلـب هـا
بـود نارام
ز نــام انتـخــــاب و انتـخـابــات حـريفان
داشتـند لـرزه بــر انـدام
بزيـر بـار
فـــرمـــايش نمــيرفـت كه در كابيـنه
آيـد مرد بــد نــام
بيانش بوده دايم صــلح و وحـدت كلامش سـر
بسر تفهيم و افـهـام
گريزان ز انحصار و خويش كامـي طــرفــدار همــه اقـشار
و اقــوام
گـزين مردي كه عمال كمونيسـت بـه امـريكا ز كابل كردش اعـزام
تجاوز خـواند حضـور شـوروي را بـه
مجلس با صراحت كـرد اعـلام
سپس در مـحضـر قضـات عـالي بـه
اسناد وشواهـد در ستا كهالم
عيان كـرد ادعـــاي بــر حقـش را عليـــه
روس ثـابـت كـــرد الــزام
دريغ ازمكـر ابليســان كه كردنـد ورا
در نقــطــــۀ آغــاز نــاكــــام
گر اين نا مـردمـان دستـي بيــابنـد جنين هم كشته خواهد شد در ارحام
دران كشور كه جنگ است حكمفرما ستانـد مرگ بيش از زنـدگي
كام
چنين مــرد وطن خــواه و فداكـار
كند گه گاه در ملك عرض اندام
بــود الـغيــب و عنــدالله ليــــكن چه دور است از عدوي خـون آشام
كه خلبـانـان در اين پرواز شـايـد شـدنـد اغفال اندر شرب واطعام
و يا خود گـــاه
بنشستن بـه ميدان به بــد دستوري بــرج است الزام
كشد دامــان قـاتل خـون نـاحــق برايد ايــن معــــما هــم ز ابهــام
بهـر تقـديـر مــــردان خـردمنـــد
وطنـخواهان صاحب عـزت و نـام
وطن را گلستان مي خـواستـندي
بخون كردند جسم و جـامـه گلفام
بـذوق آســــتان
قــرب يـــزدان از اينعبـرت ســرا
بستــند احــرام
عيان شد صحنه هـاي مـويـه و غم كه دشوار است ترسيمش بــرسـام
چـه بنويسم ز آه و حسـرت و درد
چـه گويم من ز اشك وسوز آلام
در اين مـاتـم دل شــادي نــديـدم كـه بستانم از او يك دلخوشي وام
فلك اشـك كباب دل تمـام است مسوزانش
خدا را پختـــه شـد خام
بحكم حــق ببايـــد گفت لبيك اگـر
خود مي رسد از مرگ پيغام
بشر را چـاره جـز تسلــيم نبــود برنـج و غــم بــود بيهــوده ابـرام
بكار حق مجــال دم زدن نيسـت زبان
بهــتر كـه باشـد درتــه كام
بديل رفته گر خواهـد دهـد بـاز بدسـت اوبـود ايجــاد و اعــدام
يكي گر رفت شايد ديگـر آيـد خــدا بـر سـر غيبش بـوده عـلام
الهـــــي شـــاد دار ارواح آنـان بحال
شان بكن احســان و اكرام
بكـار خلـق وي اينجـا تپـيدنــد كنـند
انـدر بهــشت خالــق آرام
الهــــي در دل نــــارام يــاران بيفگــن
از شكيب و صـبر الهـام
هم از احفـاد و اهل دودمـانشـان الهــــي دور دار آفــــات وآلام
بپـايـان اسـد عبــدالـــرحـــيم را روندزندگــانـــي
يافـت اتمـــام
بخاك بلــخ وشهـر شاه مــردان سپردندش
به اعــزاز و به اكـرام
پيامبر گفته كاين مردان شهيدنـد كه بگذارنـد انـدر راه حـق گـام
نوشـت هــاتف بـتـاريـخ وفاتش (شهادت
از سوي حق بودش انعام)
1376
هجري، شمسي
لوحه سنگ مرحوم عبدالواسع صديقي
درين مدفن جواني شور بختــي به
ثلث مــاه چــارم خفـت آرام
عزوبت پيشه مردي صـافدل بود صديقي كنيت عبدالواسعش نام
چل و پنجـم بهـار زنــدگـانـــي دچارش
گشت مرگ نا بهنگام
بهشته همسـري بس با وفــايش ز درد هجر او گـرديده سرسام
باهلش صبر بخشـد ايـزد پـاك ز
لـطف حق بهشتش باد انعــام
بسال سيزده هشــــتاد و هشتش روند
زندگانــي يـافـت انجــام
در رثاي
صباون جوان 23 سالۀ ناكام
كه در تورنتوي كانادا وفات كرد
فغـان از جور چــــرخ و كيــد ايــام كـه خلق از فتنه اش گرديده سرسام
اگـــر اعــداد
جـورش بـر شـــماري حسـابـش ميـــــرود بــالا
ز ارقــــام
ز رنجــش قـامت
رعنـا شــود خـــم ز بيمش راست گــردد مو بـر
انـدام
عــزيزان
را ز غــم بشنانده در خــون بــه آه و نالـه
اند از صبـــح تـا شـام
چــه ميگويـم كـه در گفتـن الهـــي زبــانـم
بســـــته بــادا در تــۀ كـام
صباوون صــاحـب
اخــــلاق نيكــــو ميان همگنان خوش قلب و
خوش نام
ز خوان زنــدگــــي
لــــذت نبـــرده مـواجــــه شــد بمـــــرگ
نابهنـگـام
عـدم را بــر وجــودش داد تـرجيــح كـه
نارامـــي بـدل گــــردد بــه آرام
بـدرد زنــدگـانـــــــي
مبـــــتلا بـود بدرمــانش رسيــد از مـــرگ
الهـــام
اميدم آنكـه وي بوده است معــــذرو نميگـــيرد
خطـــا بخشش بـالــــــزام
شود انــــدر جــوار حضـــرت حــق غـريق
رحمت از الطـــاف و اكـــرام
كنـــم دست دعـــا بـــالا كــه ايــزد ببخشــد صـــبر بــر اقــــران و اقــوام
بســـوي
روضـــــــۀ دارالبــــقا شــد از اين دنياي
فانـــي بست احـــــــرام
نـوشـت هـاتف
بتـاريـخ وفـــــاتـش (صباوون رفت از اين
عرصــه ناكـام)
مجموع حروف مصراع بين القوسين بحساب ابجد 1381 هجري، شمسي ميشود كه
سال وفات را نشان ميدهد.
قطعه در
لوحه سنگ بي بي عابده جان والدۀ مرحومة
سيد نقيب
الله جان
پيام اجـل را چـو لبيـــك گفـت بي
بي عابده خفت در اين مكان
ز عصمت
حجابش ز عفت نقاب بخلق نكو رشــك پيــر
و جـوان
باحــــكام ديــن مبين پـاي
بنـــد نه بسـتي ز ذكـر و ز وردش زبان
ز دنيـا
بهشــتاد وسه چشــم بست بخاكش سپردنــد
در پنـج ميـزان
ز ايزد بتاريـــخ كـــــردم اميـــد لحــد
باد بــروي ريــاض جنـان)
(1382 هجري، شمسـي)
در رثاي
مرحوم محمد حكيم
فغان از جور چـرخ فتـــنه بنـــــيان دريغ از نـامـــرادي هـــاي دوران
تفـو بـر ايـن جهـــان بيـــوفــا بــاد كه هستي نام كـردندش به بهـــتان
حكيم جان
آن جـوان كـوه پيكـــر كه كاهش كرده
بود آفـات دوران
چو بودش در جگـر ديـرينــه آفت تلاشي
مينــــموداز بهـــر درمـــان
ولي چون وقت موعودش سرآمــد شدند
عاجــز بـــدرمانـش طبيــبان
بشرگــاه از كمــال تنــــدرســــتي كندتمكين
بخضـر وآب حيــــوان
گهي از
ناتوانــــي ميكشـــدرخـت بــاميـــــد
شــــفا تــا انگلســـــتان
عـــلاج زندگـــــي از قـول بيــدل بود
دردي كه مرگش بوده درمــان
كنون از
فرقتش در خــون نشســـته تمام قوم و خـويش
و دوســـتداران
جگر ها ريش و دلها داغـدار اسـت سرشك
از ديده ها سر داد طــوفان
چو نبود چارۀ جز صــبر و تسلـــيم به
تقدير قضــــــاي كـار گـــردان
نياز مـــا بــود از بــــــي نيــــــازي به تقصيرش كشد خطي ز بطــــلان
ز الطاف عمـــيم خـــود ببخشــــد خطـا
هاي وي از عصــيان و نســيان
ز آفات زمان يارب كنـي حفـــــظ مرا
ورا اهـل و اولاد و عــــزيـــزان
چهل و هفتم بهـــار زنـــدگــانــي چــو
او را يـافـت در آغـــاز پـايـان
بــروز هشـــــتم
آخــــر جــمادي (از عالم كـنده دل بـا
ميل رضـوان)
(1402 هجري، قمري)
* * *
قطعه در رثاي شاعر بلند قريحه يوسف آيينه
داد از بـــي ثـــــباتـــــي دوران باد بر چرخ بيــــــوفـا نفـــريــن
ميوزد لحظه لحظــه باد خنـــك ميرسد
دمبــــدم پيــام حــــزيـن
مــــرد دانـش پـــژوه دانشمـــند شاعري يكـه تـاز سبـك نــويـن
آيينه آنـكـــه در قلمــرو شعــــر صاحب تخت بود و تاج و نگين
رخت بر بست از جهـــان دنـــي كند
پيوند خــــود ازان و از ايـن
او گل بـوســـــتان معنـــــي بـود داشت
از لفظ رنگ و بو تــزيين
باغــبان فلــــك بحكــــم اجـل دادش انـــدر تطــاول گلچــــين
يوسف آيينه بنـظـــم و بــه نثـــر دارد آثـار بــي بــديـل و ثمـــين
پختگـــي از كـــــلام او پيــــدا سخنـانش رســــيده و شـيـــريـن
در خيال بديـع و معنــــي بكـــر كرده نـو آوران بــر اوتـحســـين
گاه تشبـيه روي و مـــوي نگــار بس فرا رفــته از مـــه و پــرويـن
هم تگ وي بطــــرز نيـــمايــي مـا نـــداريـــم ثانــــي الاثنــــين
همعنانــي نــداشـت در ايـن راه تند رانــدي در اين فضا فــرزيـن
قامت ســـــر فـــراز هـمت وي پيش نـاز و نعــــم نشــد پـايـــين
خلق شايسته داشت و طبع
ظريف وضـــع
وارستگـي و ليك متــين
بر وي از خـانـه خـوبتـر صحـرا پيش اوبـــــوريــا بــــه از قـاليـن
دوستان آه و نـالــه ســر دادنــد در غــــم آن مصـــاحب ديـريـن
ليك نبودمجــال چــون و چـرا آنچه كلـــك قضـا كند تعيـــين
حق باهلـش كنـاد صـبر نصيـب تا دهـد اضــطـراب شـان تسكين
در اواخـــــر بشــد ز پـاكسـتان راه پيـــــماي مســقـط پيشــــين
عمر هشتادو سه در آخر جـدي از جهــان چشــم بسـت بـا تلقين
پي تاريخ فوت او كـه چـه سـال ميــت زنــده يــاد شـد تــدفــين
هاتف از رشك كاست يكدو رقـم
يكدو رقم= 1 + 2= 3
گفت (خاك وطن شدش بــالــين)
1383- 3 =1380
* * *
در رثاي
شهيد احمد شاه مسعود قهرمان ملي
و پاسدار استقلال افغانستان عزيز
واحسـرتــا ز خـدعــــۀ
اهـــريمـن لعـــين
دردا ز غـفلــــت ضـــــرر
مـــار آستـــين
مسند نشين قـلـــۀ عليــــاي
هنــدو كـــوه
شـهباز تيزبال سبـــك
سيــــر تيـــز بـــين
رستم خـصال رزم وي حمــاسه
آفـــريـن
در عـزم برده گـــوي ز
پــور سبكتـگــين
آنكس كه بود حافظ ناموس ملك و دين
آنكو مـدام پــوز عــــدو
سـود بـر زميــن
بر وي اجل رسيد و سر
آمـد زمــان عمــر
آفاق دام گشت و بشـد
شش جهت كمين
از بمب انتحـــاري نحـس دو تـن عـــرب
نوشيد جام ناب شهـــادت
چو انگبــــــين
مسعــودهمنشين شهــــيدان خـــاص شـد
پرواز كــــردطـــايــر
روحش بـه عليـــين
آنانكه جـان براه خـــــدا
داده زنــده انـــد
مصداق روشن است به تنــزيـل
اينجنـــين
آن شهسوار مردي و
مردانگــــي دريــــغ
افتـــاد از دسيــــسه
نـامـرد بــــر زمــــين
تاب مصـــاف روي بـــرو
را نــداشتــــند
از پشت نا كسانه زدندش
بـه تيـــغ كـين
چـون وي نــــزاده مــادر
ايــام در قـــرون
مثلش نديـده ديــدۀ افــــلاك
در سنـــين
اوصاف عـــارفــانــۀ
وي بيش بيگــــمان
اخـــلاق صـــــوفيــانـۀاومـــورد
يقــــين
همواره خاكسار بعجـــــز
و فـــرو تنــــي
دور از مني چوفـاصـلــۀ
مــاه از زمـــــين
بر جبـهه اش عيـــان
اثـــر سجــــدۀ نــياز
بر عارضش روان همه دم
اشــك آتشــين
در سر علــو همت و در
دل غـــناي نفـس
گويي ذمايمش خفه گـرديــده
در جنــين
هر شاهكارش موجب قدر و ستايش است
هر كار نامه درخــور
تحســين وآفـــريـن
ملموسش عاري از همه پيرايه بود و رنگ
مطعوم نان خشـك و فـــراوردۀ
جـــويـن
از راحتش مپرس كه در كوه و دشت هـم
در يك مكان دو سه شب پيهم
نشد مكين
در طيــنتش هـــوا و هـــوس
را نبــود راه
خلق نكو بآب و گلش
گشته بـود عجــين
در حفــظ حــاكميت ملــــي ورا ســـتود
سـر منشـــــي ملــــل
به بـيانــات واپسـين
گــــردنكشــان ز همـت
والاي او خجـل
زور آوران
به سرگذري هـاي وي رهــين
هم نزد عــــزم راسخ
وي يـاس نـااميـــد
هم پيش راي صـايب وي محو همنشـين
تــاريـــخ در دفـــــاع ز آزادي وطــــن
بر نام قهرمـانــي وي حك كــند نگـين
اوبوده تاجـي وطـــن از يـــوغ بنــدگي
ثبت است نام نـامي وي بـا خـط زريــن
از ناله سينه چاك شود چون صـدف رواست
كز دست ما برون شده آن گوهـر ثمين
از ديده تا بحشر فشانـيم خـون بجاسـت
كان شهسوار فـاتح ما پـرت شـد ز زيـن
زانجا كه سرنـوشـت بشـر از قضاي حـق
مرگ است و خاك مامن و ماواي آخريـن
بايــد همـــــي رضا بقضـا داد ودم نـــزد
اين وعدۀ خداست كـه بـاشــد بصابرين
احمد شه مسعـود كزين دار رخت بست
آنجـا بخلــــد جا دهدش رب العلمـــين
در التجـــــا بعفــو گــناهـــان او كــنون
دست دعـا بلــــندكــنم بــا دل حـزيــن
دور از اميد نيست اگـر غــافر الــذنـوب
روح شهــيد خـويش بـرحمت كـند قـرين
يـــارب روان شستۀ ايــن راد مـــــرد را
محشور كن بروح صديقـين و صالحين
يارب تـودر پناه عطـــــوفـت نــگاهدار
آن بــاز مانــدگانـش بنـون انـد يـابنـين
در
پنجشــير بيسـت و شش از ماه سنبله
تابوت وي به تـربـت آبايي شـد دفـين
يكدم فزود خامــه بـتاريخ فوت و خواند
(احمـــد شۀ شـــهيد بمينوست جاگزين)
(44) = (1336) =
1380 هجري، شمسي
عـــرض
ارادتـــي اسـت بيـــاران همــوطـن
از هاتف كميـنه كــه بـاشـــــيم پيـش بـيــن
مسعود بوده
مظهـــر نيــــروي مــــردمــــي
انگيزه دفع خصم و حراست ز ملــك و دين
شكرش بجا كه در صف
رزمندگان خويش
آنمرد داشت همدل و همدست و جــانشـين
ورزيده،
كار كشته، محك ديده، هر يكــي
راهــــــي بــراه رفتـــۀ آن رهبـــر گـــزيـن
شيري ز پنجشير اگـــر
خــود كنـــار رفـت
گر اتحاد
فكــر و عمــل خضـــر ره كنـــيم
يكسر بعــزم جـــزم و به انــــديشــۀ متـــين
شايد كشيم
گــــوهــــر مقصــود را بكــف
دشـمن زبـون ومملكــت آيـــد تۀ نگــــين
* * *
در رثاي
مرحوم مغفور محمد آصف خان ناظم
گر چـه بس مشكل بود در
دهـــر انسان زيستن
ليك مشـكل تر از آن باشـد مسلــمان زيســتن
وانكه مي سازد گوارا
اين دو مشكل را بخويش
ميشود بر وي چــو ممــدوح مـن آسـان زيستن
مر مرا سوگــند
بر آيين و دين كـــم ديـــده ام
چــون محمـــد آصف ناظــــم بايمــان زيستن
با خضوع حضــرت
وي چــاه كنعـــان يـافــتن
با علـــــو همتــش بـرتــر ز كـــــــيوان زيستن
خصلت تسليم
بر تــن بــر جبــين ذوق سجــود
نور عـرفان در دل و در سيــنه فـــرقــان زيسـتن
با صفاي
قلب چـون روشنضمــيران زنــدگـــي
با ذكـاي نفـس در سلــــك بــزرگــان زيسـتن
هيچ فصلي
قول و فعلش را نـبود از همــدگــــر
داشت با علم و عمل چون جسم با جـان زيستن
گر تميـز
خيــر و شـــر تــوام نبـاشـد بـا عمــل
جاي آدم خـوبتـــر بـوده است حيــوان زيسـتن
آبرو گـوهـر
بود گـوهـــر بســـيم و زر نـــداد
كـز بـراي آب مــردن بـه كـــه بـا نـان زيسـتن
از محبت هاي وي با فقـر
كيشان كــــم نشـــد
گر چه بودش بيشتر در قـــرب شـاهـان زيسـتن
كوه تمكــين و وقـار و
كــان اخــــلاق و ادب
منبع صدق و صـفا چــون پــاك ديـنان زيسـتن
در كف او خاك ز اكســـير
قنـاعـت زر شـدي
در غــنا دايـــــم تــوانــد كيمـــــيادان زيسـتن
گرم مهر و
فيض بخش و ذره پرور صــافـــدل
نيكمردان راست چـون خـورشــيد تابان زيسـتن
نفــس استغـنا پـرستـش
داشـت در هفــتاد سـال
از مفــاسـد دسـت بــردار و گـــريـزان زيسـتن
خط خوب و خلق خوش لحن
نكو حسن حسن
نيك بختـي بـوده بـا خيــل نـكــــويـان زيسـتن
او ز تاريــخ
ملــــل شـــرح حـقايـــق مينــمود
تا چه مردم داشت در اعصــار و اقــران زيسـتن
واقعيـت هـاي
تـاريــخ وطــن گفــــتي چـــنان
داشتي گويـي كـه خـود آن روزگـاران زيسـتن
از قبول
خاطـرش بـا نيـــك و بــد دارم عجـب
زانكه آسان نيسـت بـا ديـو و سليــــمان زيسـتن
وه كه اين
مرد گرامي چشـم پـوشــيد از جهـان
دوستان را ديده گان وامـانـد و حيــران زيسـتن
خانۀ چشم عـزيـزان
شد خـراب از سـيل اشـك
مــردمــان در مـاتمش دارنــد گــريـان زيسـتن
نـاظـــم مـا مــايــــۀ
جمعيـت احــــباب بــــود
نظم چون رفت از ميـان بـايـد پـريشــان زيسـتن
او شتابان
در قبــول دعـــوت ذات كــــريــــم
ما بخوان سفله چون ناخـوانـده مهــمان زيسـتن
در فراقش عمـر هـا شـايــد
بحــرمـان سـاخـتن
سالهـــا بـايــد بهجـــرش زار و نـــالان زيسـتن
گوهـــر نـايـاب
ما از قعــــر امــــواج عـــــدم
گر بدست آيد تـوان عمــري بطــوفـان زيسـتن
ور بآه و
نالـه تشــريفـش بجــا آرودنــي اسـت
سالهــا بـا نـالــــه بــايـــد در بيــــابـان زيسـتن
گر شدي با پنجۀ شور
جنون حـــاصــل مــراد
ميشود يـك عمـر بـا چـاك گـــريبـان زيسـتن
ليك چون
تسليم برحكـــم قضــا واجـب بـود
بي رضـــاي اونــدارد هيــــچ امـــكان زيسـتن
نيست بر ما چارۀ ديگـر
بجــز صــبر و شكيـب
در حق وي با دعـــاي عفو و غفــــران زيسـتن
التماســــم
آنـكـــه بــر اولاد و بــر احفـــاد او
بخشــــد ايــــزد دور از آفــات دوران زيسـتن
خواهم از
فيـض شـفاعـت هــاي سـردار رسـل
مر ورا انـدر قطــــار خـــوش نصيــبان زيسـتن
بگذرد چون برق خاطف از
حساب و از صراط
باشدش در خلـد با خــاصـان و اعيــان زيسـتن
خـواهمش در
جنـت الفـــرودس آرام و قــرار
تــا ابـــد در لـــــذت ديــــدار يـزدان زيسـتن
بامدادان
ساعت شــش سكتــه در قلبـش فتــاد
عمر (عادي) داشت تا خُمســـي ز ميزان زيستن
از خــرد
تاريـخ فـــوت او نمـــودم جستجـــو
تا كدامـــين ســال دادش چـرخ پـايـان زيسـتن
اولين حــرف
فلاطون هاتف افــزود و نـوشـت
(حيف دانـا مـردن و صـد حيف نادان زيسـتن)
1359= 80 +
1279 هجري شمسي
قطعه براي لوح مزار بي بي زيبا
خواهر نامراد هاتف
خـاك اي صـندوق اســـرار نهــان رفتـه
از خلـــد وجـحيمت داسـتان
اي بشــــر
را اول و آخــــر مــكان اي زيارتـگاه هــــر
پيــر و جـــوان
ايـن ضعيفـــه در رديـف بـانــــوان كم
چشـيده لـــذت عيـش جهـــان
عمرش از هشتاد وشش افـزون ولي يكدم
خوش هم نزد چـون زندگان
هم طـراز تــرك دنيــا كـــردگـان پيشتر
دل كــند از ايـن خـاكـــدان
پيـش از مــردن
بــمـــردن داد تـن ترك دنيا كـرده بود
اين نــاتـــوان
بسكه راسخ
بــود در ايمــان وديـن هم درين معني گـذشت
از خانمـان
شام جمعه
بيست و پنجـم از حمـل سهل بر جان آفرين
بســپرد جـــان
هاتفـي تـاريـخ فـوتـش را نـوشـت بــاد
زيبــا را لحــــد بــاغ جنــــان
1377 هجري،
شمسي
در رثاي
شخصيت فاضل و دانشمند جناب مرحوم سيد
مرتضي نظام الدين دكتور طب
كه از صدمۀ
ناگوار ترافيكي در شب عيد فطر پنجم قوس 1382
مطابق 26
نوامبر 2003 داعي اجل را لبيك گفت
فطـرت
نداشت خاصيت شــــادي آفـــرين
گويي كه ساز و برگ جهان شد بغم عجين
در بـاغ
بين كـــه بــوده دل لالــه داغـــدار
خون گشته است در جگر غنچه جا گـزين
سر را بسنگ ميزند هــــر
لحظـــه آبشـــار
چين كدورت آب روانـراسـت بر جبــــين
رنگش چـــرا
كبـــود نمـــايـد بـديـده هـا
سيلي زده است بـــاد بــرخســار يـاسمــين
از نيش خار
هــــرزه بـهـــر شـاخ گلبنــــي
آزرده است پيكــــــر گلـهـــاي نــازنيـــن
دلتنگ گشته
صخـرۀ صـــما بكــــوهســـار
كــز سيــــنه ميكشـــد بشــــرر آه آتشــين
در بـر كشــيده
جــامـــۀ نيليسـت آســـمان
دارد ز قــلـب خون شفـق خـــاطــر حـزيـن
اين چــرخ
پير گشته بـدوران ســـر دوچــار
تا از كــه زودتر بكشــــد انتـــقام و كيــــن
احــوال ما بحسرت و غم
نيست بــي دلـــيل
با گــريه پا گذاشته انــــدر جهـــان جنـــين
مــا هــم شـديـــم بـا الـــم و درد مبــــــتلا
روياي ناخـوشست فـــراگيــــر
آن و ايــن
دردا كـــــه نخـــل بــارور گلشــن مـــراد
گـرديــد پــرت از وزش
بــاد سهمگــــين
سيدمرتضي طبيب گــرانقــدر هوشمــــند
ويـرا كه بـود كنيت تالـــي
نظــــام الـديـن
يكبارگي بمـرگ فجـايــي دوچـار گشـت
پيش اجــل چــو مـوم شــد
آنمـرد آهنــين
راننـــدۀ مسـامحه كـــاري بهـــانــه شــــد
بــرداشتـش ز راه و بــــزدسخـت
بـر زميـن
اندامش از تصادم مـاشين شكست و ريخت
از وي نمــانـــد غيــر
نفــس هـاي واپســين
وانگه ز بعــد مختصــــر اغمـــا سپرد جــان
پرواز كــــرد طـايـــر
روحـــش بـــه عليـين
آن شبچراغ علم و هنـــر رفـت زيــر خـاك
افسوس ناپديــدشــــد
آن گـــوهـر ثمــــين
وان زنده دل مولـــف چنـديــن كتـاب بــود
مبحث
سياست و صحت و مــذهـب اسـت و ديـن
خــود نيــز بــر ســلامتيـش داشـت اهتـــمام
گشتي ز كوه گـردي وي كبــك
شــرمگين
ميبـرد صـرفـه، بـود گـــــر انعــــام فــاكهـين
تبـريـز
زادگـاه وي آذربــايــــي جـــان وطـن
ايـران قــــــرار گـاهــش، فــردوس دوميـــن
بنوشت در ســــياسـت هـــــر
دو رســالــه اي
مطبــوع خــاطــــر همــه شــد از ســر يقـــين
مـوسـوم جـوهــر
حــركــت كــوه نــورديش
تاليف ديگريست بســي جـــالــب و گـــزيـن
تصنيـف سـومـــــي
اسـت كتـــاب تغـــذيش
كانهم پزيرش همگــــــان داشـت در كمـــين
تا چارمين
بسـر رســد عمــرش بسـر رســـــيد
موضوع نيمكاره اثـر مـــــذهـب اسـت وديـن
الموذج نكـــويــــي
و خـــدمتگــــذار خلــق
مرد خليق و خوش سخن و صـــادق و امـــين
فـرخنـدگـــي چــه بيشـــتر
از اينكـه مســتدام
جــا داشــــــتي بسيــــنۀ وي مصحــف مبــين
درطاعت و
عبـادت خـــود سخـت پــاي بنــد
بودي بذكــر سبحـــه و تهلـــيل شـب نشـــين
گــوينـــد
از سخـــــاوت وي بيـش داســـتان
اما نگشته منعكــس از شخصـش ايـن طنـــين
سرگرم بـود
بـا قلـــم و كـــاغــــذ و كتـــاب
همچون صدف خموش و چو كوه گران متين
او را حواس ظـــاهــر
و بـاطــن بجــاي بـــود
عمرش رسـيدگــر چــــه بهشــتاد و هفتمــين
از پنجـــــه
اجــل چــو كسي را نجات نيسـت
مرگ است بر نفـــوس بشــر پـاس آخــريــن
بســــيار
آه و نــالـــــــه نــــــدارد تمتعـــــي
صد مـرحبــا بحـــال بــلا ديـــده صــــابـريـن
دادار، صـــبر
و اجــــر ببخشـــد بــاهـــل وي
تا سوگ و سوگـــوارنبــاشــــندبيـش از ايــن
در حفــــظ
كـــردگـار بـــود زافــت زمـــان
وان اهل بيت وي كـــه بنــات اسـت يـا بنــين
خبـط و خطـاش عفــو كــندغــافـر
الـذنـوب
قرب وصـال خـــود دهــدش رب العــالمــين
لطف الهــــي شـــامـــل
احــــوال بــاشــدش
خاك سـيه بهشـت كــند بـر نظــــام الـــديـن
از ســـال
شمســـي مــــاه نهــــم روز نهـمــين
تابوت وي به(ميموريال پــارك) شـــد دفــين
تـاريخ فــوت
زد رقـــم هــاتف دعـــا نمــود
(رشك ارم بــر او كــند آن مسكـــن نـويـن)
(1382 هجري، شمسي)
مصراع داخل قوسين از روي حساب ابجد تاريخ وفات را كه سال 1382 هجري شمسي
است نشان ميدهد.
در لوحه
سنگ سيد مرتضي نظام الدين
فطرت نداشت
خـاصيـت شـــادي آفــريـن
گويي كه ساز و برگ جهان شد بغم عجين
سيدمرتضي
طبيب گــرانقــدر هــوشمـــند
ويرا كه بود كنيت تـالــــي نظـــام الــديـن
يكبارگي
بمرگ فجـايــي دوچــار گشـت
پيش اجل چو مــوم شــد آنمـــرد آهنــين
آن شبچراغ علم و هنر
رفت زيــر خـــاك
افسوس نـاپـديـد شــد آن گــوهــر ثمــين
فرخندگي چه بيشــتر از
اينـكـــه مســـتدام
جـــا داشــــتي بسيـنۀ وي مصحـف مبــين
لـطف الهــــي شـــامـل
احــــوال بــاشــدش
خاك ســيه بهشـت كند بــر نظـام الـديـن
از سـال
شمســــي مــــاه نهــــم روز نهمــين
تابوت وي (بمي موربل پـارك) شد دفـين
تاريخ فــوت زد رقـــم
هــاتف دعـــا نمــود
(رشك ارم بـر او كند آن مسكــن نـويـن)
(1382 هجري، شمسي)
مصراع داخل قوسين از روي حساب ابجد تاريخ وفات را كه سال 1382 هجري
شمسي استنشان ميدهد.
در لوحه
سنگ مرحوم محمد انور
نورستاني
والد سامعه جان اعظم
در اين حظيره بفحـواي ارجعــي خفتست محمــد
انـــور پــرهيـــزگـار بـا ايمــــان
خدا شناس و بصوم و صــلات خود پابند نصـيبه
داشـت ز فيــض تـــلاوت قـــرآن
دلاور عسكــر عـــاليمـــقام افغـــان بــود خداي
داده شجـاعت بخلــق نـورســــتان
سنين عمر به هشـــتاد و پنـج سـال رســيد ولي
سپاس كه طي شد همه بعزت و شـان
كنون كه گشته لحد منزلش خـداي جهان دريچـه
اي بكشـايـد بـرويش از رضــوان
* * *
در رثاي
مرحوم موسي آرزو
دردا خموش
شــد لــب گـــويـــاي آرزو
او رفـت زيــــر خـــاك بــدنيــــاي آرزو
وي برد ره
بمنــزل عنــقاي بـــــي نشـــان
جــز يـاس نيسـت حـاصل جـويــاي آرزو
اي خاك پاك
مرحمتـي كـن بحــال وي
قلـب توگشــته مــامـن و مـــــاواي آرزو
او مومـن
كشاده جبـين بـود و گـرم مهــر
باشي بر او شگفـــته چـــوگلهـــاي آرزو
گـر روزن
بهشت توئــي بهـر صـــالحــان
مصـــداق نيكــوئيسـت سجـايــاي آرزو
دلهاي دوســتان
و عـزيــزان مـــدام بــود
بـا حســن خلـق در كـف مـوســاي آرزو
دارند خاطـرات
خـوشـي يـادگــاريــــي
يــاران همــــه ز محضــــــر والاي آرزو
مهر خدا و حـب پيمـــبر
بسيـــنه داشــت
با اين دو بـــودخلــوت ونجــــواي آرزو
شعر و تـرانـه
هـــاش ســزاوار آفــــريـن
شــايسـته تـــر تـــرنــــم انشـــــاي آرزو
او مرد نيك
كــــرده و نيـت بخيـــر بــود
ايـذا نـــديــــد مــــورتــــه پــــاي آرزو
اي واي اجل
گرفته ره رفتـه سكـته كــرد
بشكست سنـــگ حــادثـه ميـــناي آرزو
چون نيست در جهان مرض
موت را علاج
عــاجــز طبيـب شــد به مـــــداواي آرزو
منت خــداي
را كــه بـاعمـال نيــك رفـت
شـد ذكـــر خيـــر تــوشـــۀ فــرداي آرزو
يارب تـو
يار بـاش بــه لـطف عمـــيم خود
با آن مســافـــر تــــك و تنهــــــاي آرزو
گشتـــند نـا
قـــرار و بـديـدنـد اضـطــــرار
تسكـين كنــند دل بــه شكيـــــــباي آرزو
يارب ز لـطف
دركنف خــود نـگـاهـــدار
طفل و صغيـر و بــالــــغ و بـــرنــاي آرزو
چشم از
جهان به چار دسمبر ببست و رفت
در شست و هشت سالگــــي آقـــاي آرزو
بنوشت سـال
رحلتش هـاتف بـايـن دعــا
(يزدان بهشت خويش كــــند جـاي آرزو)
1997 عيسوي
در کتیبۀ
سنگ عبدالغفار واسعی
دردا كه زنـدگانــي مانيست جــاودان خضر
حيات هـــم نبــودغـير داسـتان
مهلـت نداد پيك اجـل بـر جــوان مــا هرگز تميز مي نكــــند پيـر
از جـوان
گويند خـاك ناظـر اعمـال ميت است بر
طالحان جهـنم و جنت به صـالحان
عبـدالغـفار بــود نكــوكار و بـا خـــدا يارب
كشا بـر او بلحــد روزن جنــان
مشمول عفوخويش خطاياي وي كني از
لطف صبر و اجر ببخشي بماندگان
تاريخ خواستم الفـي كاست خـامـه ام (گفتا
كه سال فـوت ز نامش بود عيـان)
عبدالغفار1388- 1 = 1387
در رثاي
جوان ناكام يما تابش
اي اشــك
همطــــراز بــابــر بهــار شو
اي نـالــــه همصفيـــر دل داغـــدار شو
چشم مژه نـه
بسته تـو انجم شـــمار شو
اي كوكب فلك زده شب زنده دار شو
سرو سهي ز
باغ بـرون رفتــه، فـاخـــته
كوكو بگوي نوحـــه كن و دلفگار شو
چون آفتاب حسن سفر
كرده زين جهان
اي صبح نور بخش تو هــم شـام تار شو
اي تن قرين رنــج شـو
و دردمنــد باش
اي سر جبين بخاك بنه خــاكســـار شو
اي شانه
طرف گيسوي آشفتگان بگــير
اي آيينه تو نيــز بحيـــرت دوچــار شو
مرگ يماست
حادثۀ سخت جانگـــداز
هاتف بجزع و فزع تو هم سوگـوار شو
بمقصد
كتبيۀ مزار فيض آثار حضرت ابوالمعاني
ميرزا
عبدالقادر بيدل رحمته الله عليه
در اين حظيره كه سلطان
عارفان خفــته
تاملـــي
كـه دل و ديــدۀ جهـان خفــته
كسيكه زد سخنش مهر بر
دهـان خفــته
كسيكـه لال بوصفش بـود زبـان خفــته
گزيد آنكـه فنا بــر
بقـا عــدم بـوجــود
كنون چو موج در آسودگي نهان خفـته
كه ديد انفس و آفــاق
را بعــين يقـــين
كه گشت راز نهانــي بوي عيـان خفــته
طلسم باطــل اوهـام را بسحـــر حـــلال
كسيكـه يكسـره ميبــرد از ميـان خفــته
نمرده بيـدل بسمل ز تيــغ عشـق هـاتف
هنوز مي
طپد هر چنــد در جنان خفــته
* * *
در رثاي
مرحوم محمد كريمي نصرتي
فلــــك بـــا بشـــر راه يغــما گـــرفــته كه بر هستيش خــــط منــــها
گــرفــته
بهر خطـه جــاريست حكـــم قــــتالـش باين دستــبرد از كـــه فتــــوا
گـــرفــته
گهي جنگش از كشته ها پشـــته ســازد گه از صلح خون شـكل دريـا گـــرفــته
هـزاران تنـــي غـــــرق طغـــيان آبسـت بهر جـا كـــه از ســـيل پهــنا
گـــرفــته
فـرو ميكشـــد خلـــق در كــام آتـــش بـدان هيـزمش شعلــــه بـــالا
گـــرفــته
پدر هـــا بمــرگ پســر دغــــدار انـــد ز فـــرزنــــد هــاظــل مــولا
گـــرفــته
بمرگ زنان شوهران خــــانـه ويـــــران بســي وامقــــي را ز عــــذرا
گـــرفــته
غمي نيست از علـم و جهلــش شنـــيدم كــه جـان از تـن مــرد دانـــا گـــرفــته
مهين شاعــر بـذلــــه گــو نصــرتــي را روان از تـــن رنـــج فـــرسـا
گـــرفـــته
ز آسيـب قلـب اوســـتاد از ميــان رفـت جهـان را ولـــو پـــور سيـــنا
گـــرفــته
بمـــاتــــم نشســته عــــزيــزان ويــاران همـــه نـالــــه مــاتــــــم
آرا گـــرفــته
چنــان نوحـه و گـريـه بر پـاست از غـم كــه شــورش ثــرا تــا ثــريـا
گـــرفــته
همــــه اهـل و اولاد ايـن خــانـــدان را گــره بر جبين است و سيـــما
گـــرفــته
بســـي بيقــراريسـت دلكــــوب يـــاران كـه طـاقت ز صــبر و شكيــبا
گـــرفــته
يكـــي مـويـه دارد دگـــرميكــــند مــو ازينخـــانــه آســودگـــي
پــا گـــرفــته
مصيبـت بــــلاي فــراگيــر عـــام اسـت نه اين خانه را خـــاص و تنهـا
گـــرفــته
ملـول است
دلهــا بگلـــشن نگـــه كــن كــه ازغنچگــي بــوده گلهــا گـــرفــته
هــوا وفضـــا پـر ز گـــرد و غبـار اسـت گـل آلـوده كــف روي دريـا
گـــرفــته
فلك نيلگــون و زمــين قيــــر گـونست جهـان از غـم و غـصــه سـودا
گـــرفــته
افــق بـــزم سـوگسـت بنگـــر شفــق را كـه درخون فلـك را سـرا پـا گـــرفــته
بقتل كواكـب كمـــر بســته گـــــردون كـه تيـغ از هـــلال آشـــكارا
گـــرفــته
ز مــوج اين صـدا چيسـت آب روان را يقين نـوحــــه بــر حـال دنــيا گــرفــته
زنـد آبشـــاران سر خــويـش برسنــگ كـــه نتـــوانــداز رفتنـش پــا گـــرفــته
در آتـش اگـــر كـــــوه ننشسـته باشــد شرر از چـه در سنـگ خـــارا گـــرفــته
خسف ميكشـــد مــاه را در ســـياهـــي كلــف مهــر را در سـويــــدا
گــرفــته
دمــن داغ گـــرديـــده از لالـــه زارش كه طـــوفان آتـش بصحــــرا
گــرفــته
همه مرغـــكان با شــر و شـور مـاتــــم زميــن و زمــان را بــــــه
آوا گـــرفــته
بپيچــم مگــــر دفتــــر درد و غــــم را قلـــم را ســياهـــــي بـانشـــا
گـــرفــته
خطــا از هــدف
نيسـت تيـــر اجـــل را نشــان گــر بسيــمرغ و عنــقا گـــرفــته
بظاهـر گــر از ديده هــانصـرتــي رفـت ببـاطـن بـه اعـــــماق دل جــا
گـــرفــته
جوانان صالح بس است حاصلـش كــاو بهفتــاد ســال عمـــــر دنيــــا گـــرفــته
نـه تنهــا بخلـق خـــوشش مــن رهيــنم كــه دل از كـف پيــر و بـرنـا
گـــرفــته
بـــرفــق و مــــروت ميـــان عــزيــزان مقــــــــام ســـــــــزاوار
والا گـــرفــته
خــدا ترس مــردي شناســـم مــر او را كــه دايــم كـنار از هــوســها
گــرفــته
خـــداونـد بخشــايــد آن بنــده اش را كـه امـروز بيمـش ز فــــردا
گــــرفــته
چـه شيرين غـزلهاي شــيوا نــوشـــــته سرودقصـــايــد چـــه غــــرا گـــرفــته
بهار آفرين گشته شعــرش چو خـامـــه بحمـــد خـــــداونــد يكـــــتا گــرفــته
گهـر سفـته در رشـــته آورده نـظمـش ز نعـت نبــــــي قــــــدر والا گــرفــته
بـدرد وطـن زخـــم نـاسـور بــــودش كـــه نـاسور نتـــوان مــــداوا گــرفــته
خيــال وطن راحتـش كـــي گــــذارد اگر هــم بــه جنــات مثــــوا گـــرفــته
ز اخلاق نيكش در اينجا چـه گـويـــم كه اين تحـفـه را بهـــر آنجــا گــرفــته
از آنجا كـه با گــريـه و نـالـــه نـــتوان نشـانــــي ز گمـگشــته عنــقا
گــرفــته
عنان سبــك ســـير حكـــــم اجــل را نه خضري بگيـــردنـه عيســـا
گــرفــته
ز راز حقيـقـت كــس آگــــاه نبــــود نشــدپـــرده از ايـن معـــــما
گـــرفــته
همان بـه ره صبر وتسلــيم جــويــــيم مبــادا شــود طبــــع مــــولا
گـــرفــته
چه حاصل
دهيم اشك و آه و فغان ســـر بگــيريــم راهــــي كــه دانــا گـــرفــته
فرستيم بـر وي دعـايـــي كـــه مـومـــن بفيـــض دعــــا اجـــــر عقـبا
گـــرفــته
تو يارب بحفــظ كســــانش تــوانـــــي بــد
حــادثــات وقضـــــايـــا گـــرفــته
بــر آنــان ببخشــــاي صــــبر جميلــــي كـز آن بنـدگـــانـت تســــــلا
گــرفــته
قلــم بـود جـــويـاي تـــاريــــخ هــاتف كه كي صورت اين مرگ جانكا گـرفته
(نخست حــرف افسوس افـزود و بنوشـت كــــريم جــــان
بدارالبقا جــــــا گرفته)
(1) هجري، شمسي 1+ 1374= 1375
سه روز دگــر بود خــورشـيد در جـدي كــه مـرحـــوم مــا دل ز دنيــا گــرفــته
بــه شهــــر
هيــــواد و ببســتان رحمـت بخــاك ســيه خفــــته سكـنا گـــرفــته
(1) اشاره به آيه مباركه 16 و 17 پاره 27 سوره طور است كه از طرف
خداوندمهربان براي نيكوكاران در جنت نعمت هاي لذيذ و خوشحال كننده (فاكهين) حاضر
است و دراينجا شاعر در تعريف اعتدال اكل و شرب ممدوح خود ميگويد كه اگر بالغرض
نعمت هاي خوشحال كننده بهشت برايش ميسر مي بود بي احتياط به آن دست دراز نميكرد.
در رثاي
شاعر عالي مقام رازق فاني
دريغ شاعــــر
عاليمـــــقام ما فانـــي ببست رحـــل اقامت
ز عالــم دانـي
بسي مجــــادله
كــردند از پي بهبود و ليك چـــاره نبود از
قضـاي رباني
سزد سپاس فـزون
واهـــب العطايا را كه داده بود بوي خلق
وخوي انساني
حيابديدۀ
وي جاگزين چـو جان در تن صفاز عمق
ضميرش بـه پرتو افشاني
ملاحــظات
نـــزاكت نشان دانايــي دقيقه هاي ظـــــرافت
دليل حيراني
برو ترحــــم
و رقت خصال روحاني كمـــال عاطفۀ وي عطــــاي
يزداني
ز جام
ميكدۀ عشق مـولـــوي سرشار بياد خانقـه اش
داشت سبحه گرداني
حواشي قصص
و نقل و ذكـر و تمثليش همــه پر
است ز انديشه هـاي عرفاني
بدون شبهه
غــزلـهاي ناب وي بدري نشانـه ايست كــــه
فانـي نداشته ثاني
تــــرشـــح
قلــــم وي لآلــــي تابان نتايــــج ســخنانش
جـواهــــر كاني
بر او مــــريد
خــراباتي و مناجـــاتي مگــــر كـه داشته
انگـــشتر سليماني
بـــرفعت
وطــــن آمــادۀ فــداكاري براي مــردمش
حاضر به خـدمت جاني
دعـــا
فرستم وخواهم ز بارگاه كريم بدوده صبر و بــوي
عفــو باد ارزاني
شدم بــه
پرسش سال وفات جانكاهش جــواب گفت به
هاتف خرد به آساني
(1386)
توضيح تاريخ وفات بحساب ابجد
كه- ك، هـ قيمت كاف= 20 قيمت
هـ = 5 (20+ 5) = 25
باد- ب، ا، د قيمت ب = 2 قيت
ا= 1 قيمت د = 4 (2+ 1+ 4) = 7
خلد= خ، ل، د قيمت خ= 600 قيمت ل = 30، قيمت د = 4 (600+ 30+ 4) = 634
برين- ب، ر، ي ن، قيمت ب= 2
قيمت ر= 200 قيمت ي =10 قيمت ن = 50 (2+
200+ 10+ 50) = 262
جاه- ج، ا، ه قيمت ج= 3 قيمت
الف= 1 قيمت ه = 5 03 + 1+5) = 9
رازق- ر، ا، ز،ق قيمت ر = 200
قيت ا = 1 قيمت ز= 7 قيمت ق= 100 (200+ 1+ 7+100) = 308
فاني- ف، ا، ن، ي قيمت ف= 80
قيمت ا =1 قيمت ن = 50 قيمت ي 10 (80+ 1+ 50+ 10) = 141
سال وفات مرحوم فاني صاحب 1386
قطعه براي لوحه سنگ يحياي شيرزي
هشتاد سال داشته سردار صيف
ودي عمر عزيز خــويش بعـزت نـمود طـي
اين پيكر فسرده كه خفته است زير خاك بود از سلالۀ كــي و ني در غـرور
كي
چـون در بقاي هستي ما اعـتبار نيست يكمو
تفاوتــي نبود بيــن مـات و حـي
نگرفته هيچ عابــد و زاهـد كنار زهـد ز انسان كه وي ز طاعت خــالق گرفته پي
سردار بـود مرد مسلمان حـق پــرست هاتف
حد شهـادت نـاحق بــود علــي
ميلاد هزار و سه صدو دو نصف سال بود رحلت به بيست وپنجم جوزا نمود وي
سال وفات را ز خرد خواستم بگفت
(باد پر ز نور مرقد يـحياي شـيرزي)
(1382 هجري، شمسي)
صيف ودي- گرما و سرما
كي: پادشاه
مات وحي- مرده وزنده
علي- بر من (لغت خالص عربي)
استخراج تاريخ وفات بحساب
ابجد:
باد، پر ز نور مرقد يحياي
شيرزي
ب- 2 ا- 1 د- 4 پ-
2 ر- 200 ز- 7
ن- 50 و- 6 ر- 200 م-
40 ر- 200 ق – 10
د- 4 ي- 10 ح- 8 ي-
10 ا- 1 ي-
10
ش- 300 ي- 10 ر- 300 ز-
7 ي- 10
1382 هجري، شمسي
در رثاي
شاعر معاصر غلام مصطفي مهجور
غلام مصطفي
شاعر صوفي مشرب بــدارالبــــقا رفـــت
از دار فــاني
بجان
دوستدار ســـنايي و جـــامي بدل عاشــق
مولـــوي از جـــواني
بسي
بيقراري و شوريدگي داشـت به بيدل خـردمنـــد
ابـــوالمـــعاني
بشعر اقتفا
كرد همــواره مهجـــور از اين چار پيغمـــبر
لفـظ ومــعني
مهذب بهنـجار
آييـــن و مـــذهب مقيـــد بــــه
برنـــامــۀ آسمــــاني
كسي بود خوش صحبت و نيك محضر سـر آمــد
بـــراه و رۀ قــدر دانــي
برو سينه و
جنـگ روايــات پيشين ســـرش بــود
گنجــينۀ داســتانـي
بمانندۀ
نقش مــانــي بــدل داشـت نكـــات شـــگفت
آور باستــــاني
سوم روز بــود
از مـــۀ دوازدهـــم كه وي گفـت پدرود
با زندگــاني
بفوتش خـرد
دود آهــي بــر آورد
كه (لب بست
مهجور از درفشاني)
دود آه= 21
حروف بين القوسين= 1401
1401- 21= 1380
در رثاي
مرحوم سيدعبدالله بخواهش دوست
عاليقدر عزيز الرحمن غني
گذشت از پيش چشم
دوستداران برق جولاني
كه باران سرشك ديــده ها دارد چراغــاني
ز غم تالاب خون گرديده
دل اي ديده گرياني
ز آهم چارۀ شيون نشد اي اشك طوفـــاني
قباي غنچه صد برگ
ميخواهم در اين ماتـم
دل تنگم تسلي كي كـند چــاك گريبــاني
كنون ناي گلو با آه و
افغان بــر نــمي آيــد
دريغا در خور شور جنون خواهــم نيــستاني
كه باز از بخت بد
بنشسته در خونند عزيزاني
كه باز از طالع نا ساز در سوگ انــد يارانـي
نگون گرديد از باد مخالف
نخل شمــشادي
ز پا افتادبا سيـــل اجـــل ســرو خــرامــاني
بيك لمح بصر ز انسان
وداع زندگاني گفت
كه پنداري سرشكي بر فتاد از نيش مژگـاني
مرا از غايت درد وغم
اوشان چه ميــپرســي
جهان بر فرد فرد خاندان شد بيت الاحـزاني
ز بيتابي يكي بر رخ نـــوازد
سيــلي مــاتــم
دگر را پنجه مژگان ز خون شد شاخ مرجاني
چنين كز فرقت او مشـت
ميكوبد بسر هردم
به ليلا نيست صبر از كندن موي پــريشــاني
ز دلتنگي بناخن چاك زد
جيب و يخن خواهر
برادر را ز خوناب جگر سرخ است دامــاني
از آن غمخانۀتاريك مي
آيد صـــدا پيــهم
كه رفت از آسمان منزل مـــا مــاه تــابــاني
همه از بيخودي در مويه
و در نوحه و زاري
بياد خاطـرات نيـــك او دارنـــد گـــرداني
سلوك نيك و حسن خلق و طبع مهر جوي وي
ميان دوستان تذكــار
ميـــگردد بـــدســتاني
عيان صدق و ديانت بود از گفتار و كردارش
كه بشمردند نزديكان
بدو اوصاف شـايــانـي
كسي از آن فرشته خو سر مويي نــديـدآزار
بمانندش گـل بيـــخار
نبـــود درگلســــتاني
سخن كوته جواني بود نيكو سيرت و صورت
هزار افسوس اتلافش نــدارد
هيـــچ تــاواني
بعنف از همسر و فرزند دوري جست يك چندي
كه تا آرد بكف از مزد
شست خود لب نانـي
بگوشش از كشود رزق آمـد تــازه پيــغامي
كه از ضيق النفس بر
بست چشم خويش در آني
جهان آمد كه ريزد آتشش را آب آنــوقـتي
كه با باد فنا خاكســتر
او داشـــت دورانـــي
شگفت آمد از اين داد و گرفت
چرخ دونـــم ليك
بحمدالله كه عبدالله
نشــد ممـــنون احســاني
ز نيرنگ فلك گه شهد بيرون ميشود از زهر
گهي حنظل چكاند در مــزاق
شــكرستــاني
تكلف بر طرف با اين دو دم تاب و تپــش اصلا
بشر را نسبتش با زندگــي
بـودســت بهتـانـي
بيا بس كن ز سوز و آه و اشك و گريه و مـــاتم
ندارد شرح داغ حسرت
اين چرخ پـايـانـــي
در اين دار دو در هر كس كه آيد ميرود نـــاچار
كسي را در پي رحل
اقامت نيست امكــانـي
توان صد سال خون از ديدگان سرداد صبح و شام
اگر با گريه آيد باز
وصــل خفــته دورانـــي
بديوان قضا حكم فنــاي مــا رقــم كــردنــد
در اين عالم نداريم از
بقاي خويش فرمــانـي
بحكم نص قرآن چون فراز آيد اجل هــرگـز
ندارد رخصت تقديم
وتاخيرش كســي آنــي
چو وي از خوف يزدان حفظ كردي از گنه نفسش
براي نيك بختي بهتر از
اين نيست بــرهــانــي
غريق رحمت بي انتهــاي خــودكــندرحــمان
ز الطافش ببخشايد اگر
كـرده اســت عـصياني
ثوابت را فزوني بـــاد يــارب بر گنــاهــانــت
چو مي سنجند اعـمال تـرا
در پـــاي مــيزانـي
نـگهـــدارد تـــرا در ســـايـه ابـر كــرم ايــزد
چو گردد آفتاب حشر
همچون نار ســوزانــي
اميد ماست بر وي رتبــه نيــكان ببــخــشايــد
شهادت بوده مرگ نـــاگـــهاني
بــر مسلماني
چو انوار بلا كيـف حقيــقت
پــرتــو انــدازد
نصيـبش باد از ديــدار حـق حــظ فـــراوانــي
بخويش و قوم اوصبر
جميل خودعــنايت كـن
بيـاران وي از يــاد مصــيبت بخــش نســيانــي
نگهداري خدايـا در پنـاهــت
اهـــل واولادش
ز آفتهـــاي دوراني ز هــر آسيــب ونقــصاني
پس سر كرد سي وشــش بهـار
زنــدگــاني را
ز عمرش بر نخورد و بــرد با خود داغ حرماني
ز برج پنج شمسي سيـزده
و ز هفتــه اول بــود
كه سيد عبدالله بسـپرد جانــش را بــجانــانــي
بتاريخ
وفات هــاتف خـــردانديشــه زد گفــتا
كه «بر وي
باز بادا از لحد بابــي ز رضـــواني»
«1375 هجري، شمسي»
در رثاي
مرحوم ولي احمد خان مستوفي
سر محاسب پر خرد مستوفي آن مرد خــداي
در گزندسينه پهلو از
سرش نشناخت پاي
در سن هشتاد و پنج اين صاحب تدبير و راي
از جهان بيوفا رخـت سفر
بـر بسـت واي
روز تكفين چارم از ماه ششم سال وفات
(بر ولي احمد الها روزن
جنـت كشــاي)
در ايــن دنـياي فــانــي هــر كــه آمــد
خيال تازه كــرد از رنــگ
و بــو رفــت
خــدا را شــكــر ميــرزا ولــي احــــمد
نكــويي كــرد وبــا نــام
نــكــو رفــت
تركيب بند در رثاي مرحوم محمد صديق جان شهيد
پسر لالا قيوم جان ايوب
داد از چــــرخ فتـنـــۀ مـكــار عجـــبا از فســـون ليل و نــهـار
بر سـر مـا خيـــال نـــاراحــت
پيش پامـان طـــريق نــاهمـــوار
غرق امـواج بحـر رنــج و غــم دور از
فيض امــن و عيش و كـنار
گفتگو هــا تمـام دل نــاخــواه كار
ها جمــلگــي مــرارت بــار
آرزو هــا هــمه بــدل با يــاس حاصل
جــد و جهـد مــا ادبــار
غير گم گشتگي رهــي نكشود اين
تگاپــو سوي يمــين و يسـار
بوده هر مست سر دچــار خمار يك گل عيش نيـست بيغـم خــار
بي كــدورت عيان نشد صـافي هيـچ
آيينه نيست بــي زنــگـــار
هستي ماست يكـقلم مــوهـوم زندگـــانــي تصـــــور و پنــدار
در خـم و پيچ زندگــي همـه
گم هر كـرا يك سراست و صد دستار
عقــل نـا واقف از پـس ديــوار
محـو پيشامـــد يــك و يــكـبار
كز چه رو ميرويـم و مي آييـم آمــد و رفــت ما نداشت مهــار
زندگـي بهتر اسـت يــا مــردن خـفـته
آســوده است يــا بيــدار
ماند از جهل در خــفا بـر مــا
فاش سازيـــد يا اولــوالابصــار
وه كه ما
را بخون نـــشانده ز غم خانـۀ ماســت صحــنۀ مــاتــم
ديده اي
نيست كو نشد پر نم خاطـري ني كه تا نگشت
دژم
ز آتش غم بديده خشك سرشك آه در ســينه ســوختــه ز الــم
عيد ما شد
محرم آگــه بـاش نيست عيش زمانه غير از
غــم
خواب در چشم ما شده است حرام شهد در كام ماست تلخ چو ســم
شد شهيد طــپانچــۀ
جــانــي ماند راز شــهادتــش مبــهــم
رشك بردند
بر شجاعـت وي كه بقتلش كشـند تــيغ
دو دم
ورنه آن
سرو بوسـتان كــمال از چه رو گشت
پايمال ســتم
او چه كردي
بيار و بـا اغيــار غير انصاف و لطف و رحم و كرم
دست بگرفتي
از ضعيف و فقــير زين تفقد
بزور و زان بــه درم
دوستان
مشعر اند جمله كـــه وي در رۀ خــير
مــي نهــاد قــدم
دست جودش
كشاده بــود مــدام بد نكردي
بكس بـه رد قســم
او ســـزوار
هفــت تيــر نــبود
قاصر است
عقـل والله واعــلم
تو به پيل دمــان نــدادي تــن از
تنك مايه اي ز جـا رفــتي
ني غلط با اجل كي پنجه دهد اين
تودركــام اژدهــا رفــتي
برضـاي خـــدا نهــادي ســـر گر
چه از دست بيــخدا رفتي
داشتي وصل حور زيــر نــظر تو
كه بستي بخون، حـنا رفتي
مي ندانيم بـا چــه تــزويــري تـو
بهنـــگــامــۀ بــلا رفــتي
پــــدر ومــادر ضـــعيفت را سوختي،
ساختــي رها رفــتي
مگر از دهـر تنــگدل بــودي كه
سوي خـلد دلـكشا رفتــي
نه مريض ونه بستــري بــودي بي
پرســـتار و بـي دوا رفــتي
بي سخن در ديار خـامـوشـان همرۀعــمر
بــي صــدا رفتــي
ما همه پشت دست خاييــديم كه
زدي جمله پشت پا رفــتي
توشنودي مــگر ســروش بقـا كـــه
ز دنيــاي لا بقــا رفتــي
چند روز از تــن تـو خون ميرفت
چون شهيدان كــربــلا رفــتي
اي صديق ايـوب يـــار پـــدر در
غم و غصه غمگــسار پـدر
در گــروه مــلل بفــن و هــنر تــو
فــزودي بـــاعــتبار پــدر
دام الفت چــو چــيد صيــادان بودي
تنها تو دلشـــكار پـــدر
رفتي و همچو شب سيه كردي چهرۀ
روز و روزگـــار پـــدر
تو برفتي بـداغ يــاس افـــسرد دل
گـــرم اميـــــدوار پــــدر
با همان قدرت و صــلابت كيست شـودايستــاده در كنــار پــدر
پاي بر جا در آب و در آتــش مرد
سنگــين و استـــوار پــدر
پشت گرمـي بزندگــانــي وي دست
آموز و دســـتيار پـــدر
تو برفتي مگر نسوخــت دلـت بدو
چشمــان اشكـــبار پـــدر
بيخود و بي ثبات گرديـــده است بردي با خويش اختيــار پــدر
كار وي بيتو بار و بارش كــار زار
شد وضع كار و بـار پــدر
ريختي برگ و بـار هستــي را كي
خزان گشته نــو بهـار پدر
بسكه خــونابه داده ســر مــادر از
دو چشمان كــم نـــگر مادر
آوخ افســـوس بيــــم آن دارد كه
مبــاد،افتـــد ازنـــظرمــادر
چه كند كزغمــت نگــريد
زار ازسـرشــام تـــا سحـــرمـــادر
گه بسربـاد مينمــايــد
خـــاك گه بمالد بـــخاك ســرمـــادر
كوه را بشكند كمرايـــن
غـــم شده برايــن بـــلا ســـپرمـــادر
واي مشت ضعيف واينهمه غـم كاش مي بود سخت سـرمــادر
داده ازدسـت ســـرونــازش
را كي بگلشن كنــد نـــظرمـــادر
بيم مرگست هردمش كــه
زده بررگ جـانـــش نيشـــترمــادر
ازغم آنقـــدرآه تلــخ
كـــشيد كه نفس سوخت نوحه گرمادر
رغبتى سوى آب ونانش
نيست با لب خشك وچشم تــرمــادر
نشنيدى حــديث مــرگ پــسر كاش ميداشت گوش كر مادر
يا نميديـد نعـــش بيــروحــش كه نمى سوخت اينـــقدرمـادر
تا كجا اشـك بى ثــمرجــارى چقدرريزد ايــن گـــهر مــادر
آن جگرگوشه بازمـي نـــايــد هرقدرخون كنى جگـــرمــادر
چه شود گــر به صــبر
روآرى
نبـــود چـــاره دگــــرمــــادر
چقــدرمــاتــم وعــزا
بـكنــيم چـند فـرياد جــانــگـزا بكــنيم
چند نفرين دهيــم بـــرجـــانى شكـوه ازقتـــل نــاروا بـــكنيم
چند درزيــــربــاررنـــج
ودرد قامت خويش را دوتا بـــكنـيم
چقدر تهـــمت بــدون سبـــب بسرچـــرخ يــا قضـــا بـــكنيم
ســرورورا بــناخـــن
وســـيلى تابكى زشت وبدونمـــا بـكنيم
چند با سيل اشك وخون جگر هردم
و هر نفـس شنــا بكنـيم
چاك شد جيــب هــا گريبانها چقدر
جـــامــه ها قبــا بكنــيم
به كه ازاين رســوم بــرگـرديم روبه
تسليـــم وبررضــا بكــنيم
كيــــفرارتـكــاب جــانــى را ترك
وتفويض بـــرخدا بكنيم
رفتنى بــود وى بحكــم اجــل بروسـايـــل
چه افتـــرا بـــكنيم
اينكه وى رتبه شهــادت يــافت شكراين
فيض بى بــها بكنيـــم
پــى آمـــرزش گــناهــانـــش طلب
عـــفو بـــا دعــا بــكنيم
بركسانش زبارگـــاه كـــــريم طاقت
وصـــبرالتجــا بـكــنيم
اول دلـوشــد صــديــق شــهيد حيـف
بــرعــمربيــوفـا بكنـيم
ازخرد خواستم كـه درتــاريــخ ثبت
اين مـرگ جانگزا بكنيم
الفى كاست هاتف آنگه گفت
(خـلد را بهــروى رجــا بكــينم)
1384-1= 1383 هجرى، شمسى
* * *
(1)
اشاره به آيه 31 سوره بقره : وَ عَلَمّ اَدَمَ الاّسماَ كُلّها ثُمّ عَرضَهم على
الّملكَةِ الى الاخر- خدا آموخت به آدم تمام نامهاى مخلوقات را وبعد پيش آورد آن
چيزها برفرشتگان الى الاخر.
(2)
اجم- بمعنى جنگل ومراد ازشيراجم كنايه ازشيرهيبت ناك ودلير.
(3)
عَلّم- بمعنى بيرق ومشهور.
(4)
كَو- بفتح كاف عربى بمعنى پهلوان.
(5)
پرده دار- محافظ ونگهبان.
(6)
استعاره به سفيدى وسياهى موى است.
(7)
اشاره بحساب عقد انامل است كه با انگشتان دست چپ اعداد بزرگ شمارميگردد.
(8)
جامه قبا كردن - جامه دريدن است.
تركيب بند دررثاى جوان ناكام محمد شريف وردكى
در سنه 1337 هجري
شمسي
با زديوانــه دلـــم شــيون وغـــوغــــا دارد
شورمحشربســراين ســلســله
بــرپــا دارد
هـر نفس ميــشود ازچـاك گريبان دلتنگ
نـــالـــه مــن هــوس
دامـــن صـــحرا دارد
ميكشد با غــم جــانســوز فغــانــم بـفلـك
چــرخ ازايــن آه نــدانــم
چــه تمـــنا دارد
همه تن غرقه بطوفان سرشك است و هــنوز
ذورق هـــستى مـــن ميــل
بـــدريــــا دارد
پيكرم يكسره درسوزوگدازاست چو شــمع
تا چه آتــش بـــدل ســـوختــه
ام جــا دارد
صبروطــاقت زدلــم برده بغـــارت يـكــسر
گوييــا لشـــكرغــم
رخصــت يغمـــا دارد
قسمت غنچـــه ايـــن بـاغ شگفتـــن نبـــود
بى نشان است طـرب نـــام
چــوعنـــقا دارد
منزل عافيت كس نشد ايــن تيـــره مغــاك
انـــدريـــن راه بشــركوشـــش
بيجـــا دارد
مانديديم دراين غمكده جـــزمــاتــم ودرد
عيش لفظى است ندانيـم چـــه
مــــعنا دارد
گر سرى جانب گــلشن بــزنــد ميـــدانـــد
آنــكــه دردهــردل
وديــــده بيــنــــا دارد
حاصلى نيست زگـلزاربــجزحســرت و داغ
گـل دريــده يخـــن
ولالـــه ســويــدا دارد
چاك چــاك است دل سوسن بيچاره مدام
يــــارب از نــاوك نــازِكــه
نشــانــها دارد
ميزند نوحه كنان آب سرخـويــش بسنــگ
همــنــوايـــى بغــــم
بـــلــبــل شيــدا دارد
دمبدم فاخته كـوكــو زنـــد و مـــي نــالــد
يعني از ســرو چمــن شكــوه
بــايــما دارد
عارض ياسمن ازســـيلي چــرخ است كبود
سنبل از بخت ســيه مـــوي
كنــي هــا دارد
شبنم از گـــريۀ بســيار سرا پــا اشك است
نغز گفتيـــم كــجا اشــك
ســر و پــا دارد
ميكشد سـرو ز دل آه و كنــد نـــالـــه هزار
كاين بهاران ز پي خــود چه خــزانهــا دارد
گر ندارد اين گـل باغ
بخـــود درد ســـري
سر گراني ز چـه رو نــرگـــس شهــلا دارد
نيست از سرو و سمن
غيركــدورت اثـــري
هر كسي از نـگۀ خـــويش تـــماشــــا دارد
گل تابـوت گــل عيـــش
تصــور كـــرديم
نخل مـاتم بنـــظر جلــــوۀطــــوبـــــا دارد
چرخ كرده است اگـــر جـــامۀ
نيــلي در بر
ماتـم جــــانكـــــني مـــــردم دنـــــيا دارد
روشن از چاك گريبان
شده دلتنـگي صـبح
شام از دست شفـــق خـــونـــگريهـــا دارد
همچو مجنون كه جرس شام
وسحر نالان است
پي ليلي صفتـــان شـــور و فــــغانـــها
دارد
من هــم از
حـــرت ديدار كســـي مينـــالم
بــه ســــراغ
نفــس همنفـــــسي ميــــنالم
كيست آنكس كه ز هجر رخ
اوييــم كباب
سيل طوفان غــمش هســتي مــا داده بـــآب
كيست
آن مهر درخشان كه نهان شد بسحـاب
كيست آنماه منور ز كــلف كــرده نقـــاب
كيست آن نو گـل پژمــردۀ
پـــامــال جــفا
كه چو او گلشن ايام نــديــده است بخواب
نو جوانيكه گل از حسرت
گلبــرگ تــرش
غرق چندان بعرق گشت كه گرديد گـلاب
نو جوانيكه شدي سيــنه
ز مــهرش معمــور
رفت و اكنون ز غمش خانۀ دلهاست خراب
پس از اين جاي نگيرد
بدلم صـــبر و قــرار
بعد از ايـن ديــده نبينــدرخ آرام بخــواب
بي مرض رفت بچنگ اجـل
آوخ افــسوس
يكسر مو به تب و درد نبوده اســت مـصاب
نوجوانيكه چو مرگش بكــمر
بســت اجــل
بُـــرد او را بســوي عرصــۀ مقتــل بشــتاب
تــا كـــه واقـــع نشـــوددر
عملش تاخيري
پا كشي برق عــنان كــردمهـــيا بــركـــاب
فطـرت چـــرخ اگــر چــشم
تميـــزي دارد
ز چه يكسان نگـرد كــشتن انســان و دواب
گاه و ناگاه ستانــد
نفـــس پيـــر و جـــوان
پيش او فرق ندارد زچـه رو شـــيخ زشـــاب
چيست آن عقل كه فصلي
نشود علم ز جهل
آنچه دانش كه تفاوت نكند خشت و كتاب
آه
ازان چشم كه يكسان نگرد خوب و خراب
واي ازان گوش كه يكسان شنود لطف و عتاب
چون نباشد فلكا فــرق
صـــوابــت ز خــطا
بر من اين خورده نگيري كه گنه خوانده
ثواب
كـف او بـــود بگــاه
كــرم هــم پلــۀ بحــر
دست او بود بـــهنگام ســـخا بــه ز سحـاب
داشتي خلق خوش و چهـــرۀ
خنــدان دايم
كس نديده است به پيشاني او چين و عتاب
زود بر پرســش احبـــاب
قــناعــت ميــداد
بود حاضر ز رۀ عــقل و ذكــاوت بــجواب
بوده اســــم بمســــماش
محــمد شـــريف
كنيتش وردك و در خانه شـه آغــا القــاب
كي كند شيون و مــاتــم
بــدل چــرخ اثــر
ايدريغا كه بود آه و فــغان نقـــش بــر آب
ورنه گر بود
اميدي كه رخش بــايــد ديــد
ميتوان در
غم او خون شد و از ديده چـكيد
چـرخ بــد خــو ســر
آزار بــه نيكــان دارد
اين كهن زندگي از مـرگ جــوانـان دارد
برد او را كه در او
ديد سر و بــرگ كــمال
مهـلت عمــر بمــن داد كــه نقصـــان دارد
رفت و افسوس نظر جانــب
احــباب نـكرد
تا چه منظــور ز پــوشيــدن مــژگــان دارد
رفت زين بزم مران شمع
فــروزان در گــور
شايــد از ماتــم ما خــاك چــراغــان دارد
خون شد از ديــده چـودر
خاكسپاري ديدم
قــبر از سيــنۀ چــاكــم لــب خنــدان دارد
اينقدر شاخ گل و برگ كــه
بنشانـد بخاك
مـــگر آنســوي زميــن نيــز گلســتان دارد
ما از او نـان بســـتانيم
و وي از مــاجـــان را
عالم از داد وستد هـــا ســر و ســامـان دارد
گاه در گور كشد پيكر ســي
ســالــه پــدر
او چـــه پــروا ز هــــياهــوي يتيــمان دارد
گــاه بيچــاره زنـــي
را بســـتاند شــوهـــر
مي نداند چقدر حسـرت و حــرمـــان دارد
كر بنــاچــار غــم شـــوهــرش
از ياد كشد
دل خوش از پرورش مـــشت يتــيمان دارد
باز سازد دلش از فرقــت
فـــرزنــدكبـــاب
آوخ اين داغ نشــان ز آتــش ســوزان دارد
ميكشد نغمۀ جانــسوز هــي
از نـــاي گـــلو
وه كه اين آتش غم ســر بـــه نيــستان دارد
دور گــرديــده زبــر
مــايــۀ جــمعيت وي
كه چنين مـــام ســـرو روي پـريــشان دارد
روحش از وضع يتيمي مگر
آگاه شده است
طفل نه مـاهـــۀ او هـــم تـــن لـــرزان دارد
كم كند شور و فغان زن
بي شـوهـــر ز حيا
ليك ضبط نفس و اشك چـه امـــكان دارد
جاي در سينـه و دل ميــدهــد
انــدوه ولــي
آنقدر نيست غـم مـــرگ كــه پنــهان دارد
حسرتش جان ودل از خود
و بيگانه بسوخت
آتش هجر رخ دوست چــه طـــوفــان دارد
آه يكبار سر از خاك بـدر
ســـاز شـــريف
كز فراق تــو چــه احــوال عـــزيــزان دارد
بعد از اين با كه كند
صحبت و الفت هيئات
قـاري آييـــنه صفــت ديــدۀ حـــيران دارد
ســــينۀ چــاك نگــردد
بتـــسلي مــرهــم
زخم ماحســـرت آن شــور نمكــدان دارد
هـــرگــز از ياد گــل
روي تو فـارغ نشويم
گر چه انسان گل باغيست كـه نســيان دارد
بيتـــودر
مــحفل احــباب مـــلاحـت نبــود
دوســتان
را بجــز از يــاد تو راحــت نــبود
بـــرد در خـــاك فـــرو
مــايــۀ رعـنايي را
چرخ دون خصم بود خوبـي و زيــبايــي را
از تب و تاب شب و روز
بجــان آمده است
در شتاب است و ز كـف داده شكيــبايي را
زدن و كشتن و بردن
بودش پيشـه و كــسب
خوش ندارد سر مــو كــار مسيـــحايــي را
هيچش انديشه بدنامي و
بــدكــاري نيــست
او سوار است چو زاهد خــر رســـوايــي را
باكش از عيش و غمي
نيست بهر سوگ و سرور
مــدعا طـــرح كــند بــزم تـــماشــايــي را
بيست و سه ساله جوان
را بيكي سيلي مرگ
ناتوان ساخت كــه بينـــيم تـــوانـــايـــي را
اي فلـك قـــوت بـــازوي
تـــرا معتـــرفيم
ما نداريـم ســر و صـــورت دعـــوايـــي را
چيست مقصود تو دانيم
از اين گير و گرفت
زده خـوبـان بــدلــت نــاوك گــيرايــي را
ديگران گنــج تۀ خاك
نهــان كرده شريف
خاك ميكرد بســــر دولـــت و دارايـــي را
در پي علــم و هنر داشـــت
تفـــحص آري
دل روشــــن طلـــبد پرتـــو دانـــايــــي را
پيش او معرفت و صحبت
مردم خــوش بود
علــــم تعبـــير هميكــرد شـــناســـايــي را
ليك از صحبـــت نــا
اهــل گريزان مي بود
مي پسنديد بــران حـــالـــت تنـــهايـــي را
قامتش مرگ دو تا كرد و
بشد ســـوي عدم
معتقد بـــود ز بـــس هســـتي يكتــــايي را
دراداي سـخــن ســاده
و شيــريـــن وروان
طوطي آموخت ز وي طرز شكر خـــايي را
اگر از رنج و غم دهر
در انـــديــشه شــدي
تا چه مشغــول كنــدآن ســر ســودايــي را
تا مگر وارهــد از شــور
و شــر فتنــۀ دهــر
گــــاه درگـــوش زدي پـــنبۀ مــينايــي را
ذوق موسيقي و شعر آنقـــدرش
بــود زيـاد
كــه تــوان داد بــوي نسبــت شيــدايــي را
لب فروبند از اين شيون
و غـوغــا هــاتــف
بـخـــموشـــي بكـــن آغــاز تســلايــي را
چشم بكشا نظر افگن كه
جهان در گــذر است
بي سبب خاك مـزن ديـــدۀ بيــــنايـــي را
چند در عقدۀ اين چـــون
و چــرا در پيچيم
نگشوده است كـس ايـــن راز معـــمايي را
آه مايوس شـــويم
و بـــدل خـــويش نهان
اشك گرديم
و نــريـــزيم ز چـــشم حيران
گشته از هجـر تو افــــسرده
و ابتـــر مـــادر
از برش رفتي و گم كرده سـر و بــر مـــادر
بسكه در ديده ودل جاي تو گرمسـت هنوز
كي كنـد رفــتن يكـــبار
تــو بـــاور مــادر
سر شب تا بسحر خـــواب بـوي گشته حرام
بسكه بر ديـده خورد از
مــژه خنـجر مــادر
نقد جان برده گداي فلكش از كــف و بـاز
ميشــود ازگـــهر اشــك
تـــوانــگر مــادر
در غم كاكل پر پيچ بخود پيچـــيده اســت
وز پي مــوي مــيانــي
شـــده لاغــر مــادر
ترسم اين ناله و فــريــاد
دهـــد بـــربــادش
خرمن هستي خود داده بصـــر صـــر مــادر
گــاه در ســـينه كشـــدشعــلۀ
جـــوالــۀآه
گاه در دل بفـروزد ز غـــم اخـــگر مـــادر
گاه در بزم خيالـــش فـــگندطـــرح
وصال
دور آنشمع چـــو پــروانـــه زنــدپر مـــادر
گاه در خاك نهد روي و
گهـي خاك بسر
گاه سـر بــاز زنـــد بــر در و منـــظر مــادر
بهر فرزنـد فـــرو رفتـــه
بـــظلمات خيـــال
آب حيوان طـلبد همچــو ســـكندر مـــادر
مــرگ نـــاگــاه ســتوده پســر نــو دامــاد
اينچنين رنج رسـيده اســت
بكـــمتر مــادر
يك و يكبار چرا دور شــد از مــادر خــود
كرده در خاك وطـن يافــته
بهـــتر مـــادر
اي صفا چهره چــرا روي از او پــوشـــيدي
سخت گرديده از اين وضـــع
مــكدر مـادر
بعد از اينش هوسـي بــر زر و زينــت نبــود
زانكه در خاك نهـان ساخــته
زيــور مــادر
رفتي و روي خـوشــت بــاز بــاو ننــمودي
مانــد در حســرت ديــدار
بمـــحشر مــادر
زود رفتي و نبــود هيــچ مـــجالت بـــوداع
دير ميـديــد تــرا كــاش
بــه بســـتر مـــادر
ديگر از آه و فغانش چـــه نــويــسد خــامه
چون سپندي است كه
افتاده بمجــمر مــادر
گاه از ديده روان ساخته سيلاب ســرشــك
همچو ماهيســت در آن آب
شــناور مــادر
دمبـــدم يــاد پســـر تــازه كنــدداغ دلـش
كاش خود داشت در آتش چو
سمندر مادر
سرخ از گريه بشدكــاســۀ چشــمش يعــني
بي گل روي تو خون كرده
بســاغــر مــادر
تا ترا جان دهد و بــا تو زنــد حرفــي چنــد
كاش مي داشت طلسمي ز فســونــگر
مادر
باز گويدز فـراقــت به كــي درد دل خــود
باز سازد ز غمــت پيـــش
كــي دفــتر مادر
مادرت جز تو بكس همدل و همــدم نبــود
بيتو شغـــل دگــرش جز الــم و غــم نبــود
گر رود مهر تو از دل ز
محبـت دور اســت
ور ز خاطر بشود ياد تـو نــا مــنظور اســت
خلق نيكوي تو نزد همه
كس محمـود است
وضع مقبول تونزد هه گــان مشهــور اســت
دوست از نشۀ يكرنگي تو
سرمســت اســت
آشنايت ز مي صــافــدلــي مخمــور اســت
خار انـدوه تــو در سيــنۀ
مــا پيــكان اســت
داغ هجران توانــدر دل مــا نــاســور اســت
جمع بي شور نمكدان لبت
بي نمــك اسـت
بزم بي پرتو انـوار رخــت كــم نــور اســت
وه كه در چــاه لحــد
رفتــه كليــد عــشرت
قفل عيش رفقا گنج صفــت ممهــور اســت
دي گـــل عيــش ز رز
ميطلبــيدم و امــروز
دامن از اشك غم دوست پر از انگور اسـت
بس كن اي خامه كه شد
نغمۀ ماتــم بسيــار
سرم از شور و نوا كاسۀ صـد طنــبور اســت
ســاز غــم در دل بشكســتۀ
ما تنهــا نيــست
هر كجا نالۀ چيني است از اين فغــفور است
ديگرم تاب و تــوان غــم
و انــدوه نــمانــد
پيكر از ناله و شيــون بخــدا رنــجور اســت
آدمي جسم ضعيف است و
فلك سخـــت قوي
گويم ار نسبت وي مور و سليمان دور اسـت
نسبـــت ذره و خــــورشيــدنــداريــم
بهــم
ما ز عجزيم بخـاك اوبهــوا مغـــرور اســت
هر چه خواهد بكــند و
آنــچه كنــد بتواند
نزد او آدم بيــچاره بـــسي مقهـــور اســت
وه كه رفتـم بخــطا چــرخ
نــدارد قــدرت
او بسر گشتگي خويش چو ما مجـبور است
ســـالـها از خــط پــر
كــار نــيايــد بــرون
زانكه در دايرۀ گردش خود مـحصور است
فـــرق بسيــار نــدارنــد
بهــم دار و مــدار
در فضا چرخ معلق چو سـر منصــور اســت
گاه از گرمي خورشــيد
در آتــش ســـوزد
گاه از باد سحر سرد تـر از كــافــور اســت
روزگار و فلك و دهر و
زمــين مخـلوق اند
همه وامـانده و محنـت زدة كمــزور اسـت
مكن اي خامـه بوي نــسبت
ظلــم وبيـــداد
دار معذور كه او نيز چـو ما مــعذور اســت
همه در حــكم خــداونــد
تــوانــا هســتيم
همه تسليم بهر خير و شــر مقـــدور اســـت
زندگان چشم بــراه اجــل
مــوعـــود انـــد
مردگان منتظــر زنــدگــي منشــور اســـت
قسمـت آن پــسر تــازه
جــوان بــودچــنين
چه توان كرد بحكم ازل ايــن دسـتور است
از خداوند
كنون مغـفرتـــش ميخـــواهــيم
رستـگاري
برۀ آخـــرتـــش مـــيخواهيـــم
لطف حق شامـــل حــال
تــوفــراوان بـاشد
جايت اي گوشۀ دل روضة رضوان بــاشــد
پرسش قبـر و قيـــامت
بتــوآســان بــاشــد
هر كــجا راهبــرت قــوت ايمــان بــاشــد
طبــع وارستــگيت بــود
درا ينــجا بــا رب
روح آزاده ات آنجا خوش وخنـدان بـاشـد
بود آنروز كه خورشيــد
قــيامــت ســوزان
بر تواز ابر كــرم سـايــه خــرامــان بــاشــد
انـــدران روز بهنـــگام
عبــورت ز صــراط
همدم برق و شرر جسـتن و جــولان بـاشـد
كردۀ خير و شر خلق چـو
گــيرند حــساب
عــمل نيــــك تـــرا وزن بمــيزان بــاشــد
صاحب جود ببخـشد بتــو
در بــاغ بهــشت
آن مقامي كــه ســزاوار شهيـــدان بــاشــد
گر چه از جمع جدا گشــتي
و تنــها رفــتي
بـاز آنجــا بتــو دمســاز عــزيــزان بــاشــد
حور غلمان كمر بسته بخــدمــت
حــاضــر
كه چه گويي و چه خواهي وچه فرمان باشد
نــوش جــان بـاد تــرا
آب رحــيق مخــتوم
زانكه آن چشمه ز خاصان و قريــبان بـاشـد
آن ســريـري دهــدت از
ســرر مــرفــوعـه
كه مجازش بمثـل تخــت سليــمان بــاشــد
يــار دلخــواه تــو
هنگــام تفــرج ببهــشت
دست بر دست وخيابان بـخيــابــان بــاشــد
ذوق گل داري و خواهم كه ز گلهاي مـراد
مر ترا بر يخــن و دسـت
بــدامــان بــاشــد
زانكه درخواندن اشعار بلندت هــوس است
حور چندي بمرام تــو غــزلخــوان
بــاشــد
نازنينان پريچهره ز طــرف چــپ و راســت
بحضــور تــوهمــه بـر
زده دامــان بــاشــد
التماسم بــوداز ســاقي كــوثــر كــه مــدام
بكفت سـاغــر لبــريـز
چــو مســـتانبــاشــد
پي تحقيق روان بودي و خــواهــم از حــق
تـا حقيـقت بتــو بـي پـرده
نمـايـان بــاشــد
غيب از چهرۀ خـود پــرده گــشايد وانــگاه
آشـكارا شــودت آنچــه
كـه پــنهان بـاشـد
حيـــرت جلــــوۀديـــدار بــلاكيــف تــرا
برد از خويش همانقدر كــه
عــريـان بـاشـد
اينكه من خواسته ام نيست اگــر منــظورت
جان مـن آنچــه ترا مــيل
بــود آن بــاشــد
بر مزار تو چنين فاتحه خــوانــم ز اخـلاص
بي اثر نيست دعـا گر ز
دل و جــان بــاشــد
خامۀ هاتف غمــديــده رقــم كــرد چــنين
پي تاريخ وفاتش كـه چــه
عــنوان بــاشــد
(اول صبح دوشـنبه كه ز دي نيمــه بــرفت)
(ز اينجهان شد بهزار و سه صدو سي وهفت)
نوت:
از
مصراع اول تاريخ وفات بحساب ابجد 1337 هجري، شمسي ميبرآيد.
از
مصراع دوم تاريخ وفات بحساب ابجد 1378 هجري، قمري استخراج ميشود.
تركيب
بند در رثاي همسر عزيزم زينب هاتف
فلك
كم بـود غم هاي ديارم كـه افزودي بران
هجران يارم
نـه
پـروايت ز چشم اشـكبارم نه رحمـي بر
ضمير بي قـرارم
زمين
و آســمان مـاتمسرا شد غـم آمــد از
يمين و از يسارم
نشان
دادي به من هـول قيامت ز كف بــردي
عــنان اختيارم
نمــيدانــم
بــه بستان نــدامت بغير از دانـــۀ
اشكي چه كارم
نسيم
مـــوي كس پيوند جانم خـيال روي كــس
آيينه دارم
ندانستم كه آهنگ سفر داشت گذشتي خوش بوي ليل و نهارم
من
از دل برده ياد قهر و نازش وي از جان بوده دايم دوستدارم
يقينم شد زمرگ خود خبر داشت چــو ديدي بــا نگاه مـرگبارم
چو شمع كشته چشمم داغ كردي فــروغ
بينشي كــو جـز غبارم
شــرار
درد دل گفتن نـــدارد
گر
از سوز سخن روزن ندارد
دلم
بار دگــر محنت سـرا شد تنم آمــاج
آشــوب و بلا شد
انيسم
طـــعـــمۀ ســيل فنا شد بقــا در پيش
چشمم لا بقا شد
مــرا
با وي هـزاران ماجرا بود دريغـا راز دار
مــن كجــا شد
جهان در ديده ام تاريك گـرديد چــو دانستم كه روز من سياه شد
ز غم جيب و گريبان پاره كـردم قبا كردم اگـر بر تن قبا(2)[10]شد
بيا اي كام جان محرومي ام بين چسان از آسمان بر من جفا شد
چنان بشكست خاري در دل من كه
تا دامان مرگم جانگزا شد
چنان
عالم به چشمم تار گشته كه يكسان بر سرم صبح و مسا شد
تهي دستم كه اقبال از برم رفت برفت ازهر كسي دولت گدا شد
علاج
جا فتاده چيست جز مرگ چــو
با درد جــدائي آشنا شد
ندارد
سود جـزع و فزع هرگز قضــا آمـــد تمـنا
نــارسـا شد
ابر
حـكم قضا غير از رضا نيست
مجال گفتن چون و چـرا نيست
هـــوا خــواهم چرا يكدم هوا كرد همــه امــيد هــايـــم را هــبا كـــرد
مــتاع هست و بودم راهدر سـاخت دلــم را كاســۀ چـشم گــــدا كــرد
نــــدارم تاب غـــم هـاي كهـن را چــه خواهد بعد از اين دور دغا كرد
بصورت زينب هاتف گشته محجوب خيالش كــي
توان از دل جـــدا كرد
مشامـــم را نسيم خــاك جـايــش ببــوي گلـــشن جـــان آشــنا كــرد
بقــــدر و عــز هـمسر مـعتقد بــود حقـــوق زوجيت را خــوب ادا كرد
اجـــل گفتا ســـرآمــد روزگارش طبيبش غــفلت از نقــص دوا كـــرد
طبيب ســــفلۀ كــــو بـــي عيادت مـــريضش تا دم مــردن رهــا كــرد
بــــراي كــار بــــرد داروي نــــو بــــه نفع كمپنـــي حــرص غنا كرد
تفــــو بـــر آن طبيب بـــي مروت كــــه با داروي نو بر مــا جفــا كرد
دم از چون و چرا كم زن كه نتوان كشاد و بست در حكــم قضـا كــرد
رهــــا ز انـــديشـۀ آينـــده ميباش كــــه نتوان يــاد عهد ما مضي كـرد
بزرگ و خـورد را داغ غمش سوخت فغــان بيــــگانه فــــرياد آشــنا كرد
الهي غــرق خون چون من شود چرخ كـــه با صد
گــونه دردم مبتلا كـرد
چسان درد جـــدائي ناگـوار است كـــه اشكــم در فراقش ماجـرا كرد
پـــي بلعيدن ايــن قبر جهـانخـوار دهـــان خــويش كام اژدهـــا كرد
زمين لرزان بود گردون به دوران
جهـــان را بر قراري نيست امكان
زنـــي
راسخ عقيدت ثابت ايمان خدا جوي و خدا
ترس و مسلمان
همه
جهـدش باحسان و به اكرام همه اِصـــرار
در اعـــزاز مهمان
ميان
هــــم قطاران طاق بــودي بپاس حـُـــرمت
اعــوان و اقران
پس از يك عمـر همراهي جدائي به چون من ناتواني نيست آسـان
نگـردد
منطفي بـا اشك و آهـي شــرار آتش هـجـــران
سـوزان
ز
فكـــرش نا بسامــان و پريشان ز يادش جان و دل هـردم به تاوان
زنــد
ناخـــن بدل انبوه جــانكاه اصابع بر
سر و رو گشته سـوهان
غمـي
زين بيش در عالــم نباشد نصيب و قسمت
بيچـــاره انسان
مرا اين نكته گـرديده است روشن كـه عيش و خرمـي نبود به دوران
اگــر
باشد بـــدون شــك نباشد نصـيب و قسمت
بيچـــاره انسان
بهـر
چيزي كـــه دلخواه تو باشد بدان دل
خوش كني پيدا و پنهان
گــزينت
را بــه نيرنگـي ربــايد كـه گردي مبتلا با ياس و حرمان
فلك با مـن هم اينسان ناروا كرد
مرا
از دوست دار من جدا كرد
بگيرم
نـــام تـــو دريــا بگــريم بيارم
يــاد تــو هـــر جــا بگريم
فرستم
نامه از آن ســوي افلاك ز اشكم تر كنم
صـحــرا بگريم
زمين
و آسـمان محنت ســـرايم بدين معنـــي
تـــه و بالا بگـريم
گهي
در جمع در سوز و گدازم زمانـــي هـم تك
و تنها بگريم
مـــرا
خــود ماتمت پايان ندارد ندانم
تــــا بكـــي آيــا بگـريم
اگر فردا همان روزي است موعود بيا امـــروز تـــا فـــردا بگــريم
غــم
تــــو تا بـود در خاطر من نبـايــد
از غــــم دنيا بگــريــم
نـــدارم
غير نــام از تــو نشاني تو گـرديدي به
من عنقا بگريم
دل و جان پيكر و تن در گداز است بسامانــي كــه سـر تا پا بگريم
لباس
فاخـرت وامــاند افسوس بـه حال اطلس
و ديبا بگــريـم
ز
كـف رفـته عــنان اخــتـيارم عجب نبود
اگــر بيجـا بگـريم
خطا گفتم درين مدهش مصيبت بهر
صــورت بهر سيما بگـريم
مــداواي
غلـــط تـا يـادم آيد ز بس وسواس و پر سودا بگريم
مگر
فرياد رس گردد شكيبي اگـر بسيار جــان
فرسا بگريم
نخواهم
بود بي ياد تــو خاموش
مگر
وقتي كنم خود را فراموش
تــرا
بخشنده نعـمت داد مــوفـور نگشتي
هيچگه خـود بين و مغرور
تـو
بــودي صـــاحب تدبير منزل هميشه خانه
ات مشحون و معمور
براي
دخــل و خـــرچ منزل خود تو بودي خويشتن صراف و گنجور
ز
نـــام نيـك اقـــران شاد گشتي نبــودت
جـــز تفاخر هيچ منظور
بـاداب
و سنن بســـيار محــــكم ز مكروه و
نواهي سخت محذور
باعوان از سلوك نيك محبوب كسان از شــيوة نيكـوت مشكور
طلب
ميكـردم عمــر خضر بر تو نباشد بنده
را جز خواست مقدور
وليـكن
گــــر اجــل باشد معلق طبيبان
مطلقش سازند بـه كافــور
ز
اعـــراض طبيبش در تـــداوي تأسف مــي
كنم تا نفـــحة سـور
طبيب
سفله كـــز آغاز تا مـرگ نيامد در
عيــادت نــزد نــا جـور
فـــريــب
وعـــدة بهــبود بيــمار كه هسته كوچك است از چشم بد دور
نويسم
نسخــة اي يك داروي نو عــلاجش ميشود
از روي دستور
غـــرض
از آزمــون آن دوا بـود چــه پروايش كـــه مُـرد ناجـور
ز
قــــدر مصـرف دارو خبر نـي ز
اعــــراض دوا از فهـم معـذور
ولي
زانجــا كه در آوان موعـود بشر در آمـد
و رفت است مجبور
دعـــاي
مفـغـــرت گـوئيم بهـتر بران
مظـــلوم از لـذات محـظـور
چو وي صافي ضمير و پاكدل بود بپاكانـش كند در حشر محــشور
خطاهـــايش
ببخـشايد خــداوند كه مصداقش شود مرحوم
مغفور
بشهـر
وست منستر بيست عقـرب سپرديمش بخـاك
تار و ديجـور
چنين
رسم جهـان بي ثبات است كه گاه در تخت باشي گاه در گـور
كسي كز عرض صحـرا بود دلتنگ كنون از شش جهد گرديد محصور
قلم
تاريخ يا رب گفته بنوشت
(روان
زينب هاتف ساز مسرور)
1386
اعراض- به معني منصرف شدن، روي گردانيدن.
اَعراض- به معني عوارض.
محظور- به معني محروم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر